یوناما در گزارشی که روز سه‌شنبه (6 قوس) تحت عنوان "آزادی رسانه‌ها در افغانستان" منتشر کرد، به چالش‌های روزافزون که رسانه‌ها، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای تحت سلطه طالبان با آن مواجه هستند، پرداخته است.

براساس این گزارش، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای زن با محدودیت‌های شدید و "تبعیض‌آمیز" روبه‌رو هستند.

این گزارش نشان می‌دهد که در طول بیش از سه سال گذشته، طالبان 336 مورد خشونت علیه خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای را مرتکب شده‌اند. این خشونت‌ها شامل 256 مورد بازداشت خودسرانه (249 مرد و 7 زن)، 130 مورد شکنجه (122 مرد و 8 زن)، و 75 مورد تهدید یا ارعاب می‌شود.

رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل و رئیس یوناما، در این گزارش تاکید کرده است: "ما از طالبان می‌خواهیم که امنیت همه روزنامه‌نگاران و کارمندان رسانه‌ای را حین انجام وظایف‌شان تضمین کنند و اهمیت زنان شاغل در بخش رسانه را کاملاً به رسمیت بشناسند."

در همین حال، ولکر ترک، کمیسار عالی حقوق بشر سازمان ملل، یافته‌های این گزارش را نگران‌کننده خوانده و از طالبان خواسته است که اقدامات خود را با تعهدات افغانستان تحت قوانین بین‌المللی مطابقت دهند. او تأکید کرده است: "روزنامه‌نگاران و کارمندان رسانه‌ها وظایف حیاتی را در اطلاع‌رسانی به مردم در مورد رویدادهایی که بر زنده‌گی روزمره آن‌ها تأثیر می‌گذارد، از جمله در مورد مسایل ضروری بشردوستانه و حفاظتی انجام می‌دهند."

دیدبان حقوق بشر نیز در واکنش به این گزارش، وضعیت رسانه‌ها در افغانستان تحت حاکمیت طالبان را بحرانی دانسته و گفته است که طالبان "چشم‌انداز رسانه‌ای را ویران کرده و فضایی از ترس ایجاد کرده‌اند" که خبرنگاران این کشور نمی‌‌توانند در مورد موضوعی تحقیق یا گزارش تهیه کنند.

این سازمان افزوده که طالبان به شدت گزارش‌های رسانه‌های داخلی را محدود کرده و مستقیماً در اتاق‌های خبر رسانه‌ها برای "سرکوب هرگونه محتوای انتقادی" کار می‌کنند.

دیدبان حقوق بشر همچنین اشاره کرده است که رسانه‌های داخلی افغانستان مجبور شده‌‌اند پیش از انتشار گزارش‌ها، تأیید مقامات طالبان را دریافت کنند که در نتیجه در معرض انواع مختلف سانسور قرار می‌گیرند.

در همین حال، یوناما حمایت فنی و مالی از بخش رسانه‌ها در افغانستان را برای توسعه کشور ضروری دانسته و بر این نکته تأکید کرده است که کاهش این حمایت‌ها از سوی جامعه جهانی باعث آسیب‌پذیری بیشتر بخش رسانه‌ها شده است.

از سوی دیگر، طالبان این گزارش‌ را رد کرده و مدعی شده‌اند که افراد بازداشت شده‌، مرتکب "جنایت" شده‌اند.

این در حالی است که طالبان پس از تسلط دوباره‌شان بر افغانستان، محدودیت‌های شدیدی را علیه خبرنگاران و رسانه‌ها وضع کرده‌اند. در حال حاضر شماری از خبرنگاران در زندان‌‌های طالبان به سر می‌برند.