سازمان جهانی صحت: بیماری‌های غیرواگیر و مشکلات روانی در افغانستان به بحرانی خاموش بدل شده‌اند
- Zan News
- Sep 21
- 2 min read
سازمان جهانی صحت در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده است که بیماری‌های غیرواگیر و مشکلات روانی در افغانستان به بحرانی خاموش اما ویرانگر بدل شده که بیشترین قربانیان آن زنان هستند.
بر اساس این گزارش که روز یک‌شنبه (21 سپتامبر) منتشر شد، بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و مشکلات مزمن تنفسی سالانه 43 درصد مرگ‌ومیرها در افغانستان را تشکیل می‌دهد؛ رقمی که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به بیش از 60 درصد افزایش یابد، عمدتاً در میان زنان. تنها بیماری‌های قلبی هر سال جان بیش از 40 هزار نفر را می‌گیرد و افغانستان را در ردیف کشورهایی با بالاترین نرخ مرگ‌ومیر ناشی از امراض قلبی قرار داده است.
سرطان نیز به‌ویژه بر زنان سنگینی می‌کند. سرطان سینه و دهانه رحم در میان سه نوع شایع‌ترین سرطان‌ها قرار دارد، اما بیشتر بیماران در مراحل پیشرفته به مراکز صحی مراجعه می‌کنند؛ زمانی که درمان اثر چندانی ندارد.
این گزارش می‌افزاید که وضعیت روانی مردم افغانستان نیز به یکی از نگرانی‌های جدی اما نادیده‌گرفته‌شده تبدیل شده است. طبق آمار، از هر پنج افغان یک نفر با بیماری روانی زندگی می‌کند و بیش از نیمی از خانواده‌های بازگشته از پاکستان و ایران در سال گذشته دچار اضطراب، افسردگی یا استرس بوده‌اند.
با این حال، بسیاری از شفاخانه‌های ولایتی و مراکز خدمات اولیه صحی هنوز فاقد بخش‌های روان‌درمانی‌اند و هزاران خانواده، به‌ویژه زنان و کودکان آسیب‌پذیر، از دسترسی به خدمات بهداشتی محروم مانده‌اند.
نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان، داکتر ادوین سنیزا سالوادور، در این باره گفته است:
«میلیون‌ها نفر در سراسر افغانستان روزانه بار سنگین بیماری‌های مزمن و مشکلات روانی را بر دوش می‌کشند. این وضعیت فشار عظیمی بر نظام صحی شکننده کشور وارد کرده است. فراتر از بیماری‌های جسمی، رنج روانی همچنان خانواده‌ها و جوامع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این واقعیت نشان می‌دهد که مسئولیت مشترک ما، از سازمان جهانی صحت تا نهادهای ملی و کمک‌کنندگان، این است که دسترسی به خدمات صحی و روانی را گسترش دهیم و از آسیب‌پذیرترین‌ها حمایت کنیم.»
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که زنان در افغانستان در دسترسی به خدمات صحی با موانع جدی روبه‌رو هستند؛ از جمله ممنوعیت معاینه توسط داکتر مرد، الزام داشتن محرم هنگام مراجعه به مراکز درمانی، و ممنوعیت آموزش دختران در رشته‌های طبی. این محدودیت‌ها بحران بهداشتی را تشدید کرده و سبب شده است اکثریت زنان و دختران از خدمات درمانی محروم بمانند.
