«ما را از زندگی محروم کردید، دیگر چه می‌خواهید؟»بازداشت گسترده زنان در کابل
- Maryam Naiby
- Jul 20
- 3 min read
در روزهای گذشته، موجی نگران‌کننده از بازداشت‌های جمعی زنان و دختران در کابل، بار دیگر توجه را به سرکوب سیستماتیک حقوق زنان توسط طالبان معطوف کرده است. نیروهای وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در چندین ناحیه کابل، بدون ارائه حکم قضایی، بدون اطلاع خانواده‌ها و با برخورد خشونت‌آمیز، زنان را از کوچه‌ها، بازارها، موترها و حتی مراکز آموزشی بازداشت کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌ها و اطلاعات منابع محلی، نیروهای طالبان در چندین منطقه کابل، به‌ویژه «شهر نو» و «دشت برچی»، ده‌ها تن از دختران نوجوان و زنان جوان را به اتهام آن‌چه «عدم رعایت حجاب اسلامی» می‌خوانند، بازداشت کرده‌اند. این در حالی است که بسیاری از بازداشت‌شدگان حجاب کامل داشته‌اند. این موج بازداشت‌ها، بار دیگر سیاست سرکوب‌گرانه طالبان علیه زنان را برجسته ساخته و ابعادی از کنترل اجتماعی و اعمال تبعیض جنسیتی این گروه را آشکار می‌کند.
موج تازه‌ای از بازداشت‌های طالبان روز چهارشنبه (25 سرطان) آغاز شد. در یکی از نخستین موج‌های بازداشت، بیش از 100 زن و دختر از خیابان‌ها، شفاخانه‌ها، رستورانت‌ها و مراکز تجاری شهر نو کابل بازداشت و به مکان‌های نامعلومی منتقل شدند. گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی از این بازداشت‌شده‌گان پس از یک شبانه‌روز و به قید ضمانت آزاد شده‌اند، اما سرنوشت تعداد زیادی هنوز نامعلوم است.
در ادامه‌ی این روند، چاشت روز شنبه (28 سرطان) عملیات مشابهی در غرب کابل، به‌ویژه در منطقه‌ی دشت‌برچی، اجرا شد. منابع محلی تأیید کرده‌اند که جنگجویان طالبان دختران نوجوانی را از کوچه‌ی رسالت، سیتی‌سنتر برچی، قلعه فتح‌الله، آرایشگاه‌ها و حتی از موترهای شهری بازداشت کرده‌اند. شمار دختران بازداشت‌شده در این منطقه، براساس اظهارات شاهدان، به بیش از ۳۰ تن می‌رسد. این بازداشت‌ها بدون حضور مأموران زن و با برخوردی خشونت‌آمیز انجام شده‌اند.
درحالی‌که منابع از بازداشت گسترده خبر می‌دهند، سخن‌گوی وزارت امر به معروف طالبان با رد گزارش‌ها مدعی شده است که دختران نه به دلیل حجاب، بلکه به اتهام دوبله فلم‌های «غیر اسلامی» بازداشت شده‌اند. با این حال، گفته‌های شاهدان عینی و تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده واقعیت متفاوتی است.
در ویدیویی که از بازداشت‌های اخیر منتشر شده، یکی از زنان فریاد می‌زند:
«ما را از تحصیل، مکتب و زندگی محروم کردید؛ دیگر چه می‌خواهید؟ از خدا بترسید!»
نهادهای حقوق بشری و مدافعان حقوق زنان، از جمله «مجمع مدافعان حقوق بشر»، با نشر بیانیه‌ای این بازداشت‌ها را «زن‌ستیزانه، خودسرانه و ناقض کرامت انسانی» خوانده و تأکید کرده‌اند که سکوت در برابر چنین اعمالی به معنای هم‌دستی با ظلم است و جامعه جهانی نباید اجازه دهد وضعیت حقوق بشر در افغانستان از این مرحله فاجعه‌بار نیز عبور کند.
هم‌زمان، منابع محلی از افزایش فشارها بر مراکز آموزشی خبر می‌دهند. به گفته‌ی منابع، طالبان به مسئولان برخی کورس‌ها هشدار داده‌اند که دختران بدون نقاب و ماسک اجازه‌ی ورود به صنف را ندارند.
بازداشت زنان با واکنش گسترده شهروندان و چهره‌های سیاسی روبه‌رو شده است. عبدالرب رسول سیاف، رهبر پیشین جهادی، این اقدامات را مغایر دین، غیرت افغانی و عزت اسلامی دانسته و گفته است: «دست‌درازی به زنان و بازداشت آنان توسط مردان نامحرم و انتقال‌شان به زندان‌هایی که زندان‌بانان آن مرد هستند، نه‌تنها با دین و شریعت مغایرت دارد، بلکه عزت اسلامی، غیرت افغانی و مروت انسانی را نیز پای‌مال می‌کند.»
هرچند طالبان این بازداشت‌ها را انکار یا توجیه می‌کنند، اما آن‌چه در واقعیت رخ می‌دهد، مصداق آشکار خشونت سیستماتیک علیه زنان است. زنان افغانستان نه‌تنها از آموزش، کار، سفر و آزادی‌های اولیه محروم‌اند، بلکه اکنون در ترس دائمی از بازداشت، تحقیر و حذف فیزیکی نیز زندگی می‌کنند.
