زنان در زندان‌های طالبان؛ تجاوز، شکنجه و مرگ در سکوت

Photo: © 2011 Farzana Wahidy / Human Rights Watch

سه سال پس از بازگشت طالبان، روایت‌های تازه از زندان‌ها و نظارت‌خانه‌های این گروه، یکی از تاریک‌ترین جنبه‌های حاکمیت آنان را آشکار می‌سازد: بازداشت خودسرانه، شکنجه سیستماتیک و تجاوز جنسی بر زنان. یافته‌ها نشان می‌دهد که زنان بازداشت‌شده نه‌تنها بدون محاکمه عادلانه زندانی می‌شوند، بلکه در جریان بازجویی و حبس با خشونت‌ و بی‌رحمی غیرانسانی روبه‌رو هستند.

شاهدان می‌گویند طالبان زنان را هنگام بازجویی وادار می‌کنند برهنه شوند و در صورت مقاومت، اندام‌های جنسی آنان را با کابل و قنداق تفنگ می‌زنند.

یکی از زنان معترض که به دلایل امنیتی نمی‌خواهد نامش فاش شود، روایت می‌کند که ده روز در توقیف‌خانه‌ای در غرب کابل نگه‌داری شده و یک شب از سوی دو جنگ‌جوی طالب مورد تجاوز قرار گرفته است. او می‌گوید: «طالبان بار بار از من پرسان می‌کردند چه کسی از شما حمایت می‌کند و چرا اعتراض می‌کنید. وقتی جواب نمی‌دادم، با لت‌وکوب مجبورم می‌کردند که لباس‌هایم را بکشم. اگر سرپیچی می‌کردم، به‌شدت می‌زدند.»

او ادامه می‌دهد: «ما در یک اتاق شش نفر بودیم؛ دو دختر و چهار زن. یکی از دخترها تازه نامزد شده بود و تنها به دلیل پاچه‌بلندش بازداشت شده بود. پیش از من به او تجاوز کرده بودند و بعد مرا بردند.»

این زن می‌گوید خانواده‌اش پس از پرداخت رشوه توانسته‌اند او را از زندان پلچرخی بیرون کنند: «تعهد گرفتند که با رسانه‌ها حرف نزنیم. تهدید کردند اگر چیزی گفته شود، تمام خانواده‌ام را از بین می‌برند. بارها خواستم خودم را بکشم اما موفق نشدم. هنوز هم هر شب صحنه‌های زندان را در خواب می‌بینم.»

نمونه‌های مشابه در سراسر کشور گزارش شده است. مارینا، دختر 23 ساله‌ای که به اتهام «عدم رعایت حجاب» در کابل بازداشت شد، پس از بیست روز تجاوز و شکنجه، جسدش در یک جوی آب پیدا شد. خانواده‌اش پس از دادخواهی ناپدید شدند. در بلخ نیز جسد یک دختر جوان بعد از روزها بازداشت در یکی از پایگاه‌های طالبان کشف شد؛ منابع می‌گویند او ابتدا مورد تجاوز قرار گرفته و سپس تیرباران شده بود.

طالبان در سه سال گذشته، زنان و دختران را با اتهام‌هایی چون «رابطه خارج از ازدواج»، «فرار از منزل»، «همکاری با جبهه‌های مخالف» و حتی «اعتراض علیه طالبان» بازداشت کرده‌اند. در هیچ‌یک از این موارد روند محاکمه عادلانه رعایت نمی‌شود؛ زنان نه وکیل مدافع دارند و نه امکان دیدار آزادانه با خانواده‌های‌شان. به ‌گفته‌ی منابع، بسیاری خانواده‌ها تنها با پرداخت رشوه اجازه ملاقات یافته‌اند.

در ولایت‌های بدخشان، بلخ، تخار، غزنی و میدان‌وردک، ده‌ها زن زندانی به‌سر می‌برند که بیشترشان در وضعیت نامعلوم قرار دارند. در ارزگان و برخی ولایت‌های دیگر اساساً زندان زنانه وجود ندارد و زنان در خانه‌های مقام‌های طالبان نگه داشته می‌شوند.

عایشه (مستعار)، دختر جوانی از ولایت تخار، روایت می‌کند: «خانواده‌ام می‌خواستند مرا به نکاح یک فرمانده طالب بدهند. من مخالفت کردم و از خانه فرار کردم. در مسیر راه طالبان مرا گرفتند و به نظارت‌خانه بردند. 12 روز در آن‌جا بودم، دو بار بالایم تجاوز کردند و هر روز لت‌وکوب شدم. بعد به زندان مرکزی تخار انتقال یافتم و هفت ماه آن‌جا زندانی بودم.»

او ادامه می‌دهد: «زنان را مجبور می‌کردند به خواست‌های جنسی طالب‌ها تن بدهند. هر کس مخالفت می‌کرد، با کابل و شلاق شکنجه می‌شد. شب‌ها بعضی زنان را می‌بردند و صبح دوباره می‌آوردند. بالاخره بعد از هفت ماه اقاربم پول فرستادند و با رشوه آزاد شدم.»

این روایت‌های گردآوری‌شده یک تصویر واحد می‌دهد: زندان‌های طالبان نه جای عدالت، که میدان تحقیر و برده‌سازی جنسی زنان است. تهدید خانواده‌ها و نبود هرگونه نهاد ناظر باعث شده این جنایات در پنهان‌کاری ادامه یابد.

پرسش اساسی این است: تا چه زمانی جهان در برابر سرنوشت زنانی که در پشت دیوارهای زندان‌های طالبان به برده‌گی و شکنجه کشانده می‌شوند، سکوت خواهد کرد؟ نویسنده: نیلوفر نایبی، خبرنگار