حقانی عفو عمومی طالبان را «تاریخ‌سازی» خواند؛ دروغی برای پنهان‌کردن شکنجه و قتل‌ها
- Tamim Attaiy
- Sep 15
- 3 min read
انس حقانی، عضو شبکه حقانی و از چهره‌های سیاسی طالبان، اخیراً در گفت‌وگویی مدعی شد که طالبان با اعلام «عفو عمومی» پس از سقوط جمهوریت، تاریخ سازی کرده‌اند و به آن افتخار می‌کنند. او ادعا کرده است که این گروه پس از تسلط بر افغانستان، به جای انتقام‌جویی، امنیت را در سراسر کشور برقرار ساخته است.
اما شواهد موجود و گزارش های مستند نهادهای معتبر بین‌المللی ثابت می‌کنند که عفو عمومی طالبان در حقیقت پرده‌ای تبلیغاتی برای سرپوش گذاشتن بر جنایات گسترده و سازمان یافته این گروه بوده است.
تناقض میان ادعا و واقعیت
حقانی گفته است: «بزرگان ما با اعلام عفو عمومی تاریخ سازی کردند… شاید مردم بگویند که ما مبالغه می‌کنیم، اما شمار زیادی از وزیران حکومت جمهوری به شمول حامد کرزی و داکتر عبدالله هنوز در کابل هستند.»
اما واقعیت‌های میدانی به روشنی نشان می‌دهند که این ادعا بیشتر یک دروغ سیاسی است تا یک واقعیت تاریخی.
مستندات بین‌المللی
یوناما در گزارش سال 2023 خود نوشت:
«طالبان به‌رغم اعلام عفو عمومی، صدها مورد بازداشت خودسرانه، ناپدیدسازی اجباری، شکنجه و قتل‌های فراقانونی نظامیان پیشین و کارمندان دولت جمهوری را انجام داده‌اند.»
آمار این سازمان نشان می‌دهد که در فاصله بین آگوست سال 2021 تا ماه جون 2023 بیش از 800 مورد نقض فاحش حقوق بشر علیه نیروهای امنیتی و مقامات دولت پیشین ثبت شده است.
عفو بین‌الملل در 2022 تأکید کرد:
«اعلام عفو عمومی طالبان چیزی جز یک ابزار تبلیغاتی نبوده است. صدها نظامی پیشین کشته یا زیر شکنجه جان باخته‌اند و خانواده‌های آنان هنوز در ترس و بی‌سرنوشتی به سر می‌برند.»
دیده‌بان حقوق بشر در دسامبر 2022 نوشت:
«طالبان در سراسر افغانستان ده‌ها مقام محلی، پولیس و اعضای نیروهای امنیتی را پس از تسلیم شدن اعدام کرده‌اند. این جنایات به‌وضوح نقض فرمان عفو عمومی است.»
فراتر از قتل‌های فراقانونی، طالبان به اشکال وحشیانه‌تری نیز «عفو عمومی» خود را نقض کرده‌اند:
زندان‌ها به شکنجه‌گاه‌های سیستماتیک بدل شده‌اند. بازماندگان روایت کرده‌اند که با کابل برق، چوب و میله‌های آهنی مورد ضرب وشتم قرار گرفته‌اند.
تجاوزهای گروهی علیه زنان فعال مدنی و معترض در زندان‌ها گزارش شده است؛ زنانی که تنها به جرم اعتراض یا فعالیت مدنی بازداشت شده‌اند.
خبرنگاران هدف خاص طالبان بوده‌اند؛ موارد متعددی از بریدن گوش، شکستن دندان‌ها، شکنجه‌های روحی و ناپدیدسازی آنان ثبت شده است.
در بسیاری از ولایت‌ها، صدای خانواده‌هایی که عزیزان‌شان بدون محاکمه اعدام یا ناپدید شده‌اند، همچنان بلند است.
هیچ‌کس در امان نیست
چهار سال پس از سقوط جمهوریت، افغانستان به یک زندان بزرگ بدل شده است. امروز هیچ قشر اجتماعی در امان نیست:
نظامیان پیشین زیر شکنجه و اعدام می‌شوند.
خبرنگاران با خشونت فیزیکی و روانی شکنجه و خاموش می‌گردند.
زنان معترض مورد تجاوز و توهین قرار می‌گیرند.
فعالان مدنی و سیاسی ناپدید یا در سلول‌های تاریک زندانی می‌شوند.
هر روز از گوشه‌وکنار افغانستان خبرهای تازه‌ای از جنایت‌های مدیریت‌شده و سیستماتیک طالبان به گوش می‌رسد؛ جنایاتی که برخلاف ادعای «عفو عمومی»، نه‌تنها متوقف نشده‌اند بلکه به بخشی از سازوکار حکومتی این گروه بدل شده‌اند.
در نتیجه باید بگویم که طالبان تلاش دارند روایت «عفو عمومی» را به‌عنوان برگ برنده سیاسی در برابر جامعه جهانی استفاده کنند. اما اسناد نهادهای بین‌المللی و شهادت بازماندگان ثابت می‌کند که این فرمان چیزی جز یک فریب تاریخی نبوده است.
اعلام عفو عمومی طالبان در عمل به یک ابزار سرکوب تبدیل شده است؛ ابزاری که زیر نام «بخشش» جان صدها انسان را گرفته، هزاران خانواده را داغدار کرده و میلیون‌ها شهروند افغان را در وحشت روزانه نگه داشته است.
