نتایج جستجو

Photo: UN Women/Ryan Brown در سی‌امین سالگرد کنفرانس جهانی زنان در پکن، مدیر اجرایی زنان ملل متحد هشدار داد که برابری جنسیتی در بسیاری از نقاط جهان رو به عقب‌گرد است. سیما باهوس، معاون دبیرکل و مدیر اجرایی زنان ملل متحد، روز دوشنبه (31 سنبله) در نشست عالی‌رتبه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «از افغانستان تا سودان، غزه، اوکراین و یمن، زنان و دختران بیشترین بهای بحران‌ها را می‌پردازند و در شرایط گرسنگی، خشونت و بحران‌های غیرقابل توصیف گرفتارند.» او افزود که تا سال 2030، همچنان 351 میلیون زن و دختر در فقر شدید زندگی خواهند کرد و هم‌اکنون 676 میلیون نفر از آنان در مناطق جنگی به‌سر می‌برند. باهوس تأکید کرد که سال 2025 باید نقطه عطفی برای تغییر مسیر باشد. او گفت: «اعلامیه و برنامه عمل پکن همچنان جامع‌ترین نقشه راه جهانی برای حقوق زنان است، اما سرعت و گستره پیشرفت‌ها کافی نبوده و در برخی کشورها دستاوردها از بین می‌رود.» این سخنان در حالی مطرح می‌شود که افغانستان به نماد آشکار عقب‌گرد جنسیتی بدل شده است. طالبان از سال 2021 با صدور بیش از 70 فرمان، زنان و دختران را از آموزش، کار و آزادی‌های اساسی مانند رفت‌وآمد آزاد محروم کرده‌اند. بیش از 1.1 میلیون دختر از آموزش بازمانده و نرخ بیکاری زنان به حدود 80 درصد رسیده است. گزارش سازمان ملل در سال 2025 این وضعیت را «شدیدترین بحران حقوق زنان در جهان» توصیف کرده است. چهارمین کنفرانس جهانی زنان در سپتامبر 1995 در پکن برگزار شد و منجر به تصویب «اعلامیه و برنامه عمل پکن» شد؛ سندی جامع در 12 حوزه کلیدی از جمله فقر، آموزش، سلامت، مشارکت سیاسی و محیط زیست. این سند به‌عنوان نقشه راه جهانی برای برابری جنسیتی شناخته می‌شود و 189 کشور آن را امضا کردند.

Image: Salam Watandar منابع محلی در قندهار می‌گویند طالبان فعالیت تمام خیاطانی را که لباس زنانه می‌دوختند، در این ولایت ممنوع کرده‌اند. منابع روز دوشنبه (31 سنبله) به زن‌نیوز گفتند طالبان از هفته‌ی گذشته این ممنوعیت را به‌طور گسترده عملی کرده و دکان‌های خیاطی ویژه لباس زنانه را بسته‌اند. یک منبع محلی که نخواست نامش فاش شود، افزود نیروهای امر به معروف طالبان هفته‌ی گذشته دست‌کم ده خیاط را بازداشت کردند که بعداً با ضمانت آزاد شدند. به گفته‌ی او، این اقدام طالبان باعث بیکاری ده‌ها نفر در قندهار شده و واکنش شدید شهروندان را برانگیخته است. هم‌زمان، منابع دیگر گزارش داده‌اند اداره امر به معروف طالبان هشدار داده است محدودیت‌های بیشتری بر زنان وضع خواهد شد. طالبان تاکنون به‌طور رسمی در این‌باره اظهار نظر نکرده‌اند. این در حالی است که طالبان در قندهار اخیراً دستور داده‌اند فروشندگان تنها به زنانی اجناس بفروشند که چادری یا برقع بر تن دارند. بر اساس این فرمان، زنانی که تنها «حجاب معمولی» دارند، حق ورود به بازار و خرید را ندارند و فروشندگانی که سرپیچی کنند، با مجازات رو‌به‌رو خواهند شد. همچنین طالبان پوشیدن برقع را برای زنان فروشنده و دست‌فروش هنگام کار اجباری کرده‌اند.

Image: AFP سازمان حمایت از رسانه‌های افغانستان (AMSO) در گزارشی تازه هشدار داده است که وضعیت خبرنگاران زن تحت حاکمیت طالبان به‌شدت بحرانی است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد تنها 6.9 درصد از زنان خبرنگار توانسته‌اند در رسانه‌ها فعالیت کنند، در حالی‌که بسیاری ناچار به کار پنهانی شده‌اند و بیش از دو پنجم نیز حرفه خود را به‌کلی ترک کرده‌اند. این گزارش که امروز دوشنبه (31 سنبله) بر اساس نظرسنجی از 101 خبرنگار زن در ماه‌های جولای و آگست 2025 منتشر شد، نشان می‌دهد اکثریت خبرنگاران با سانسور گسترده، تهدیدهای شخصی، محدودیت‌های جنسیتی و کمبود تجهیزات روبه‌رو هستند. بیش از 90 درصد مجبور به تغییر یا حذف گزارش‌های خود شده‌اند و 54 درصد شغل‌شان را از دست داده‌اند. به گفته‌ی AMSO، بسیاری از زنان برای حفظ هویت حرفه‌ای خود به کار پنهانی از خانه یا فعالیت به‌عنوان فریلنسر روی آورده‌اند، اما این شیوه‌ها دسترسی آنان به منابع، همکاران و تجهیزات را به‌شدت محدود کرده است. در همین حال، نزدیک به نیمی از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند امیدی به ادامه کار در سال آینده ندارند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که بیش از 80 درصد خبرنگاران در یک سال گذشته هیچ‌گونه حمایتی دریافت نکرده‌اند. AMSO تأکید می‌کند ادامه این وضعیت می‌تواند به خاموش شدن کامل صدای زنان در رسانه منجر شود. این نهاد از جامعه جهانی خواستار حمایت فوری از خبرنگاران زن افغان شده و تأکید کرده است که تاب‌آوری زنان خبرنگار نشانه‌ای از مقاومت روزانه در برابر سرکوب است، اما بدون همبستگی و اقدام جهانی، خطر حذف کامل آنان از صحنه رسانه‌ای افغانستان جدی است. این گزارش در حالی منتشر می‌شود که از زمان بازگشت طالبان به قدرت در آگست 2021، وضعیت خبرنگاران زن در افغانستان به یکی از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخ رسانه‌ای کشور بدل شده است. طالبان با اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه، زنان را عملاً از حضور در رسانه‌ها حذف کرده‌اند.

Photo: WAKIL KOHSAR/AFP اتحاد فعالان حقوق بشر در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی صلح (21 سپتامبر) اعلام کرده است که مردم افغانستان امروز نه‌تنها از صلح محروم‌اند، بلکه در یکی از تاریک‌ترین دوران‌های تاریخ معاصر زندگی می‌کنند. در این بیانیه آمده است که تحت سلطه طالبان، زندگی روزمره مردم با «ترس، بی‌عدالتی، محرومیت و فقر» آمیخته شده و وضعیت موجود بیش از آنکه شباهتی به صلح داشته باشد، بازتاب یک «جنگ خاموش و نابرابر» است. فعالان حقوق بشر تأکید کرده‌اند: «صلح یعنی عدالت، امنیت، آموزش، آزادی و فرصت‌های برابر برای همه؛ اما آنچه امروز جاری است، استبداد، خشونت و واپس‌گرایی است که کشور را به زندان یا میدان جنگ خاموش بدل کرده است.» اتحاد فعالان حقوق بشر می‌افزاید که برای رسیدن به صلح واقعی، مردم افغانستان نیازمند یک مبارزه مشروع و همگانی برای عدالت اجتماعی و کرامت انسانی‌اند؛ مبارزه‌ای که باید در چارچوب ارزش‌های حقوق بشر و قوانین بین‌المللی پیش برده شود تا راه برای صلح پایدار و عادلانه باز گردد. همچنین این اتحادیه از جامعه جهانی خواسته است که طالبان را به‌عنوان «ناقضان سیستماتیک حقوق بشر» پاسخگو سازند، از مبارزه مردم افغانستان علیه تروریسم حمایت کنند و نگذارند کشور بیش از این در محاصره «ترور و تاریکی» فرو رود. گفتنی است که روز جهانی صلح هر سال در 21 سپتامبر گرامی داشته می‌شود. این روز در سال 1981 توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب و نخستین بار در سپتامبر 1982 برگزار شد. امسال، این روز در حالی فرارسیده که افغانستان با «طوفان کامل» بحران‌های انسانی، اقتصادی و حقوق بشری روبه‌رو است و بیش از نیمی از جمعیت کشور به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند؛ در حالی که طالبان محدودیت‌های شدید بر حقوق زنان و دختران، از جمله ممنوعیت آموزش و کار، اعمال کرده‌اند. کارشناسان باور دارند بدون حل این بحران‌ها، صلح پایدار در افغانستان دست‌یافتنی نخواهد بود.

Image Credit: World Health Organization (WHO) سازمان جهانی صحت در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده است که بیماری‌های غیرواگیر و مشکلات روانی در افغانستان به بحرانی خاموش اما ویرانگر بدل شده که بیشترین قربانیان آن زنان هستند. بر اساس این گزارش که روز یک‌شنبه (21 سپتامبر) منتشر شد، بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و مشکلات مزمن تنفسی سالانه 43 درصد مرگ‌ومیرها در افغانستان را تشکیل می‌دهد؛ رقمی که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به بیش از 60 درصد افزایش یابد، عمدتاً در میان زنان. تنها بیماری‌های قلبی هر سال جان بیش از 40 هزار نفر را می‌گیرد و افغانستان را در ردیف کشورهایی با بالاترین نرخ مرگ‌ومیر ناشی از امراض قلبی قرار داده است. سرطان نیز به‌ویژه بر زنان سنگینی می‌کند. سرطان سینه و دهانه رحم در میان سه نوع شایع‌ترین سرطان‌ها قرار دارد، اما بیشتر بیماران در مراحل پیشرفته به مراکز صحی مراجعه می‌کنند؛ زمانی که درمان اثر چندانی ندارد. این گزارش می‌افزاید که وضعیت روانی مردم افغانستان نیز به یکی از نگرانی‌های جدی اما نادیده‌گرفته‌شده تبدیل شده است. طبق آمار، از هر پنج افغان یک نفر با بیماری روانی زندگی می‌کند و بیش از نیمی از خانواده‌های بازگشته از پاکستان و ایران در سال گذشته دچار اضطراب، افسردگی یا استرس بوده‌اند. با این حال، بسیاری از شفاخانه‌های ولایتی و مراکز خدمات اولیه صحی هنوز فاقد بخش‌های روان‌درمانی‌اند و هزاران خانواده، به‌ویژه زنان و کودکان آسیب‌پذیر، از دسترسی به خدمات بهداشتی محروم مانده‌اند. نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان، داکتر ادوین سنیزا سالوادور، در این باره گفته است: «میلیون‌ها نفر در سراسر افغانستان روزانه بار سنگین بیماری‌های مزمن و مشکلات روانی را بر دوش می‌کشند. این وضعیت فشار عظیمی بر نظام صحی شکننده کشور وارد کرده است. فراتر از بیماری‌های جسمی، رنج روانی همچنان خانواده‌ها و جوامع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این واقعیت نشان می‌دهد که مسئولیت مشترک ما، از سازمان جهانی صحت تا نهادهای ملی و کمک‌کنندگان، این است که دسترسی به خدمات صحی و روانی را گسترش دهیم و از آسیب‌پذیرترین‌ها حمایت کنیم.» این گزارش در حالی منتشر می‌شود که زنان در افغانستان در دسترسی به خدمات صحی با موانع جدی روبه‌رو هستند؛ از جمله ممنوعیت معاینه توسط داکتر مرد، الزام داشتن محرم هنگام مراجعه به مراکز درمانی، و ممنوعیت آموزش دختران در رشته‌های طبی. این محدودیت‌ها بحران بهداشتی را تشدید کرده و سبب شده است اکثریت زنان و دختران از خدمات درمانی محروم بمانند.

Social Media منابع محلی در ولایت فراه می‌گویند جسد سه دختر خردسال پس از یازده روز مفقودی، از یک چاه در ولسوالی خاک‌سفید این ولایت پیدا شده است. یک منبع محلی امروز یک‌شنبه (30 سنبله) به زن‌نیوز گفت که این دختران شامل دو خواهر و یک دخترکاکای آنان بوده‌اند. به گفته‌ی او، سن قربانیان 5، 8 و 10 سال بوده است. محمدنسیم بدری، سخن‌گوی فرماندهی امنیه طالبان در فراه، وقوع این رویداد را تأیید کرده و گفت جسدهای این سه کودک روز شنبه (29 سنبله) کشف شده است. او افزود که این دختران 11 روز پیش از خانه ناپدید شده بودند و تحقیقات در مورد انگیزه‌ی اصلی این رویداد هنوز ادامه دارد. این در حالی است که پس از بازگشت طالبان به قدرت در اگست 2021، موارد جرایم جنایی در افغانستان به‌گونه‌ی نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است؛ امری که عمدتاً ناشی از بحران اقتصادی، بیکاری گسترده، ضعف در اجرای قانون و نبود نهادهای قضایی مستقل دانسته می‌شود.

Social Media منابع محلی در ولایت لغمان می‌گویند که یک مرد در شهر مهترلام، مرکز این ولایت، همسرش را به ضرب گلوله به قتل رسانده است. این رویداد جمعه‌شب (28 سنبله) در منطقه‌ی «میدانیو» رخ داده است. منابع محلی گفته‌اند که مرد ابتدا همسرش را به‌شدت لت‌وکوب کرده و سپس با شلیک کلاشینکوف او را به قتل رسانده است. به گفته‌ی منابع، این مرد معتاد به مواد مخدر بوده و پس از ارتکاب قتل از ساحه فرار کرده است. مسئولان محلی طالبان وقوع این قتل را تأیید کرده و گفته‌اند که بررسی‌ها در این زمینه جریان دارد. این در حالی است که پس از بازگشت طالبان به قدرت در اگست 2021، قتل زنان و خشونت‌های خانوادگی علیه آنان در افغانستان افزایش چشمگیری داشته است. از بین رفتن نهادهای حمایتی، محدودیت‌های شدید بر زنان و تشدید فشارهای اقتصادی و اجتماعی از جمله عوامل این افزایش عنوان می‌شود.

Sent to Zan TV جنبش زنان مقتدر افغانستان در واکنش به قطع گسترده اینترنت از سوی طالبان اعلام کرده که این اقدام نه یک محدودیت فنی، بلکه ابزاری آگاهانه برای پنهان‌کردن جنایات طالبان و خاموش‌کردن صدای زنان افغانستان است. در اعلامیه‌ای که این جنبش منتشر کرده آمده است: «قطع اینترنت تنها یک اقدام تخنیکی نیست؛ این تصمیم بخشی از پروژه‌ی طالبان برای منزوی ساختن جامعه افغانستان، خاموش کردن صدای زنان و جلوگیری از افشای جنایات‌شان در برابر مردم ماست.» این جنبش تأکید کرده است که زنان بیش از همه از این سیاست‌ها آسیب می‌بینند، زیرا اینترنت تنها دریچه‌ی آنان برای آموزش، آگاهی و مقاومت مدنی است. به گفته آنان، طالبان با بستن همین دریچه، عملاً تلاش دارند افغانستان را به «زندان خاموشی» تبدیل کنند. اعضای جنبش زنان مقتدر افغانستان هشدار داده‌اند که طالبان باید در برابر این اقدام غیرقانونی پاسخگو شوند. آن‌ها از جامعه جهانی، نهادهای حقوق بشری و مدافعان آزادی بیان خواسته‌اند بی‌درنگ علیه این اقدام موضع‌گیری کنند و فشار عملی برای بازگرداندن دسترسی آزاد به اینترنت وارد سازند. در اعلامیه همچنین از رسانه‌های مستقل و نیروهای آزادی‌خواه خواسته شده است تا صدای زنان افغانستان را در برابر این «سانسور سیستماتیک» بازتاب دهند. افزون بر این، از مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و جوانان، خواسته شده با ایجاد شبکه‌های همبستگی و روش‌های بدیل ارتباطی، مانع تحقق هدف طالبان برای «خاموش‌سازی کامل جامعه» شوند. این جنبش در پایان تأکید کرده است: «مردم افغانستان سزاوار خاموشی نیستند. زنان افغانستان هرگز اجازه نخواهند داد که طالبان با قطع اینترنت، دیوار سکوت بر اطراف آن‌ها بکشند. ما با قدرت بیشتر به مبارزه‌ی خویش برای آزادی، برابری و عدالت ادامه خواهیم داد.» همچنین این جنبش از ایلان ماسک، مالک شبکه‌های جهانی اینترنت، خواسته است تا اینترنت ماهواره‌ای را در اختیار مردم افغانستان قرار دهد؛ اینترنتی که خارج از کنترل طالبان باشد و دختران و زنان محروم از آموزش بتوانند از طریق آن به فرصت‌های آموزشی آنلاین دسترسی پیدا کنند. این در حالی است که طالبان در هفته‌های اخیر دست به قطع اینترنت در ولایت‌های مختلف زده‌اند؛ اقدامی که واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی را در پی داشته است. فعالان حقوق بشر این اقدام را ابزاری برای سرکوب آزادی بیان و پنهان‌کردن نقض حقوق بشر و جنایات طالبان دانسته‌اند.

Social Media شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان با نشر اعلامیه‌ای، چهار سال سلطه طالبان را دوره‌ای از «نقض سیستماتیک حقوق اساسی مردم و گروگان‌گیری آینده یک ملت» توصیف کرده است. در این اعلامیه آمده است که طالبان طی این مدت با بستن دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران، اعمال سیاست‌های زن‌ستیزانه و سرکوبگرانه، و حذف کتاب‌های آکادمیک ـ به‌ویژه آثار زنان و متون فارسی ـ نه تنها زنان را از فضای دانش و اندیشه حذف کرده‌اند، بلکه به‌دنبال «پاک‌سازی فرهنگی» نیز هستند. این شبکه با اشاره به اعتراض‌های اخیر در کابل و مزار، آن را نشانه‌ای از فشار شدید اجتماعی بر مردم دانسته است. در کابل، زنان بازنشسته به دلیل نپرداختن حقوق تقاعدی دست به اعتراض زدند و در مزار، مردان متضرر از بحران اقتصادی به خیابان آمدند. به گفته‌ی شبکه، طالبان به‌جای پاسخ‌گویی به این مطالبات مشروع، با سکوت و سرکوب نشان دادند که هیچ سازوکاری برای رسیدگی به مشکلات شهروندان ندارند. همچنین این شبکه به قطع گسترده اینترنت در ولایت‌های مختلف، به‌ویژه شمال کشور، اشاره کرده و آن را «ابزار سرکوب و خاموش‌کردن صدای مردم» خوانده است. در اعلامیه تأکید شده که خاموشی دیجیتال میلیون‌ها نفر را از آموزش آنلاین، کسب‌وکار دیجیتال و ارتباطات خانوادگی محروم کرده و جامعه را در تاریکی فرو برده است. شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان از جامعه جهانی خواسته است نقض حقوق بشر توسط طالبان را به‌طور رسمی مستند کند و فشارهای جدی سیاسی و حقوقی بر این گروه اعمال نماید. این شبکه همچنین تصریح کرده است که قطع اینترنت باید به‌عنوان ابزار سرکوب شناخته شود و راه‌های جایگزین برای دسترسی به آموزش و اطلاع‌رسانی فراهم گردد. به باور این شبکه، حذف کتاب‌ها و سانسور علمی باید افشا شود و با حمایت نهادهای علمی جهان، دسترسی جوانان افغانستان به منابع دانش تضمین شود. این شبکه هشدار داده است که طالبان طی چهار سال گذشته نشان داده‌اند هیچ باوری به حقوق بشر و آینده افغانستان ندارند و در پایان اعلامیه تصریح کرده است: «سکوت، یعنی همراهی با سرکوب. از همه مردم افغانستان و جامعه جهانی می‌خواهیم در کنار هم بایستند و مانع ادامه سیاست‌های زن‌ستیزانه و ضدانسانی طالبان شوند.»

Image source: UNAMA روزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور افغانستان، در نشست شورای امنیت هشدار داد که سیاست‌های طالبان علیه زنان و دختران، کشور را با «بزرگ‌ترین بحران اجتماعی و اقتصادی» مواجه ساخته است. او روز چهارشنبه (26 سنبله) در این نشست با اشاره به چهار سال بسته‌بودن دروازه‌های مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم گفت: «یک نسل در خطر نابودی قرار دارد؛ نسلی که هزینه‌ بلندمدتی برای کشور به همراه خواهد داشت و نگرانی و یأس عظیمی در جامعه افغانستان ایجاد کرده است.» به گفته او، این محرومیت نه تنها میلیون‌ها دختر افغان را از حق آموزش و آینده محروم کرده، بلکه سالانه بیش از 1.4 میلیارد دالر به اقتصاد افغانستان زیان وارد می‌کند. این مقام ارشد سازمان ملل تأکید کرد که اکثریت مردم افغانستان نیز مخالف ممنوعیت آموزش دختران هستند. بر اساس یک نظرسنجی تازه‌ی زنان ملل متحد، بیش از 80 درصد افغان‌ها خواهان بازگشایی مکاتب دخترانه‌اند. اوتونبایوا افزود که سیاست‌های طالبان علیه زنان، از جمله منع آموزش عالی و ممنوعیت کار زنان در سازمان‌های امدادی و حتا سازمان ملل، توانایی جامعه بین‌المللی برای کمک به مردم افغانستان را فلج کرده است. او افزود: «در همین اواخر، نیروهای وزارت دفاع طالبان مانع ورود کارمندان زن افغان به دفاتر سازمان ملل شدند. همچنان، پرسنل وزارت داخله طالبان دسترسی کارمندان زن به دفاتر ساحوی سازمان ملل در ولایات مختلف را مسدود کردند. این محدودیت، توانایی ملل متحد برای کمک به مردم افغانستان را در لحظه‌ای که بیش از هر زمان دیگری به کمک نیاز دارند، مختل کرده است.» این در حالی است که جامعه جهانی بارها این سیاست‌ها را «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده و خواستار لغو فوری آن شده است. با این وجود، طالبان همچنان بر محدودیت‌ها پافشاری می‌کنند.