نتایج جستجو

Sent to Zan TV در واکنش به دستور تازه‌ای طالبان مبنی بر اجباری‌شدن پوشیدن برقع برای زنان، جنبش تحول تاریخ زنان افغانستان با برگزاری یک حرکت اعتراضی در کابل، برقع را به آتش کشیدند. این جنبش در اعلامیه‌ای این اقدام طالبان را «فرمانی ضدانسانی و ابزار سلطه برای حذف زنان از جامعه» توصیف کرده و گفته است: «هیچ مرجع دینی یا اخلاقی نمی‌تواند اجبار، سرکوب و خشونت علیه زنان را توجیه کند. طالبان از دین برای تحمیل سلطه و کنترل و حذف نیمی از جامعه استفاده می‌کنند.» در این اعلامیه آمده است که پوشاندن اجباری برقع، نقض آشکار حقوق بنیادین بشر و مصداق بارز «زن‌ستیزی سیستماتیک» است. این جنبش از سازمان ملل متحد، شورای حقوق بشر و دولت‌های حامی برابری جنسیتی خواسته تا تصمیم طالبان را رسماً محکوم کرده، فشارهای سیاسی و حقوقی مؤثر بر این گروه وارد کنند و گام‌های عملی برای حمایت از زنان افغان بردارند. این اعتراض پس از آن صورت گرفته که طالبان در روزهای اخیر در ولایت هرات، پوشیدن برقع را بر زنان اجباری کرده‌اند. براساس دستور تازه طالبان، رانندگان تاکسی اجازه ندارند زنان بدون برقع را سوار کنند و زنان بدون برقع از ورود به شفاخانه‌ها و مراکز صحی منع شده‌اند. منابع محلی در هرات می‌گویند معلمان زن نیز وادار به پوشیدن برقع شده‌اند. این فرمان که از روز چهارشنبه در هرات اجرایی شده، زندگی روزمره زنان را به‌شدت دشوار کرده است. به گفته منابع، دسترسی زنان به خدمات صحی کاهش یافته و شماری از آنان به‌دلیل نداشتن برقع از درمان محروم می‌مانند.

Photo: AFP در ادامه‌ی روند اخراج مهاجران افغان از ایران و پاکستان، خبرگزاری باختر، رسانه‌ی وابسته به طالبان، گزارش داده است که تنها روز گذشته (17 عقرب) یک‌هزار و 809 خانواده‌ی افغان به کشور بازگشته‌اند. بر اساس این گزارش، این خانواده‌ها از مسیرهای پل ابریشم نیمروز، اسلام‌قلعه هرات، اسپین‌بولدک قندهار، تورخم ننگرهار و بهرامچه هلمند وارد افغانستان شده‌اند. دو روز پیش نیز نزدیک به دو هزار خانواده‌ی دیگر به کشور بازگشته بودند؛ روندی که هر روز در حال افزایش است. پیش از این، ایران و پاکستان اعلام کرده‌ بودند که صدها هزار مهاجر افغان را تا پایان سال جاری اخراج خواهند کرد؛ تصمیمی که به‌گفته‌ی نهادهای بین‌المللی، در تضاد با قوانین حقوق بشری و اصل «عدم بازگشت اجباری» است. کارشناسان سازمان ملل هشدار داده‌اند که بازگشت‌کنندگان، به‌ویژه روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق زن و نظامیان پیشین، در افغانستان با خطر بازداشت، شکنجه و انتقام‌جویی طالبان روبه‌رو هستند. زنان و دختران نیز که در سایه‌ی «آپارتاید جنسیتی» از آموزش، کار و حضور اجتماعی محروم‌اند، با بازگشت اجباری در معرض فقر، ناامنی و آسیب‌های روانی قرار می‌گیرند. در شرایطی که در داخل افغانستان بحران فقر و سرکوب ادامه دارد، موج بازگشت اجباری هزاران خانواده، به‌ویژه زنان و کودکان، تصویر تازه‌ای از فاجعه انسانی در حال گسترش را ترسیم می‌کند.

Photo: Wakil Koahsar/AFP در افغانستانِ زیر سلطه طالبان، حتی درمان برای زنان بدون چادری یا برقع حرام شده است. در تازه‌ترین مورد، طالبان در ولایت هرات روز چهارشنبه (5 نوامبر) مانع ورود زنان و دختران بدون پوشش چادری یا برقع به شفاخانه مرکزی این ولایت شدند؛ اقدامی که بار دیگر نشان می‌دهد طالبان نه‌تنها بر زندگی اجتماعی و آموزشی زنان قفل زده‌اند، بلکه اکنون دروازه شفاخانه‌ها را نیز بر روی آنان بسته‌اند. جان‌گل، زنی که برای زایمان عروسش به این شفاخانه مراجعه کرده بود، به زن‌نیوز می‌گوید: «عروسم ماهش پوره شده بود و خون‌ریزی شدید داشت. به طالبان گفتم اگر داخل نرود، می‌میرد. یکی از آن‌ها گفت: بی‌حجابی خودش مرگ است، مردن بهتر از بی‌حجابی. من گریه می‌کردم و التماس می‌کردم، اما هیچ فایده نداشت.» این روایت تلخ، چهره‌ای واقعی از قساوت و بی‌رحمی سیاست‌هایی است که طالبان آن را «شرع اسلامی» می‌نامند، اما در واقع جان زنان را قربانی تفسیر تنگ‌نظرانه‌ی خود از دین می‌سازند. ثریا، دختری دیگر از هرات، که قصد مراجعه به بخش روان و اعصاب شفاخانه را داشت، می‌گوید ساعت‌ها پشت دروازه ورودی شفاخانه حوزوی هرات مانده تا شاید اجازه ورود را بگیرد، اما ناکام به خانه بازگشته است. «زن در فرهنگ طالبان یعنی موجود اضافی و زندانی. من مریض بودم، ولی طالبان نگذاشتند بروم پیش داکتر. از بس فشار و تحقیر دیدم، روانم خراب شده، اما حالا حتی به داکتر هم نمی‌توانم مراجعه کنم.» این رویدادها تنها بخشی از زنجیره‌ی طولانی سرکوب زنان در افغانستان است. از ممنوعیت آموزش دختران گرفته تا حذف زنان از ادارات دولتی، بستن دروازه دانشگاه‌ها و حالا محروم کردن آنان از ابتدایی‌ترین حق انسانی یعنی درمان؛ طالبان گویی در تلاش‌اند زن را از هستی اجتماعی و انسانی حذف کنند. در جامعه‌ای که طالبان ساخته‌اند، زن نه بیمار می‌تواند باشد، نه دانشجو، نه کارمند، نه حتی مادرِ در حال زایمان، بلکه زن فقط باید پنهان شود، خاموش بماند و بمیرد تا مبادا «حضورش» نظم مردانه‌ی طالبان را بر هم زند.

Photo: aryanasayeed/Instagram آریانا سعید، هنرمند شناخته‌شده‌ی افغانستان، به‌عنوان خواننده‌ی ترانه‌ی «ما به امید باور داریم» برای دریافت جایزه‌ی معتبر «موسیقی هالیوود در رسانه‌» نامزد شده است. بر اساس گزارش رسانه‌ی بین‌المللی ددلاین، این ترانه که برای فلم «قانون‌شکنان» ساخته شده، در بخش «بهترین ترانه برای فلم مستقل» رقابت می‌کند. آهنگ «ما به امید باور داریم» با همکاری جف بیل و جون بیل و با الهام از زندگی واقعی دختران روبات‌ساز افغانستان ساخته شده است؛ دخترانی که با وجود محدودیت‌ها، نام افغانستان را در سطح جهانی مطرح کردند. قرار است آریانا سعید در (28 عقرب) در مراسم شانزدهمین دورۀ جوایز موسیقی هالیوود در رسانه‌ در شهر هالیوود، این آهنگ را به‌صورت زنده اجرا کند. در این مراسم، چهره‌های سرشناس دنیای موسیقی چون دیان وارن، ای. آر. رحمان و کیشا نیز برنامه اجرا خواهند کرد. این نخستین‌بار است که نام یک زن هنرمند افغان در فهرست نهایی نامزدان این جوایز بین‌المللی دیده می‌شود. جوایز موسیقی هالیوود در رسانه‌ از معتبرترین برنامه‌های هنری در ایالات متحده است و هر سال از آهنگ‌سازان، ترانه‌نویسان و هنرمندان برجسته‌ی فلم، سریال و بازی‌های ویدیویی تقدیر می‌کند. این موفقیت در حالی به‌دست می‌آید که در داخل افغانستان، طالبان هرگونه اجرای موسیقی و حضور زنان بر صحنه را ممنوع کرده‌اند. ده‌ها هنرمند زن ناچار به ترک کشور شده‌اند. آریانا سعید، که سال‌ها در صحنه‌های بزرگ کابل آواز می‌خواند، امروز در بزرگ‌ترین صحنه‌ی موسیقی جهان نماینده‌ی صدای زنان افغان است؛ صدایی که در وطن خاموش شد، اما در جهان طنین انداخت.

Exclusivea در پی وقوع زلزله شدید در ولایت‌های سمنگان و بلخ، زنان این مناطق از نبود خدمات صحی، سرپناه و امکانات اساسی زندگی به‌شدت شکایت دارند و می‌گویند که وضعیت پس از زلزله برای آنان به‌شدت دشوار شده است. حمیده، یکی از باشنده‌گان ولایت بلخ، در گفت‌وگو با زن‌نیوز از وضعیت ناگوار خود و خانواده‌اش پس از وقوع زلزله سخن گفت و افزود: «متأسفانه وقتی زلزله آمد، همه خانه‌های ما ویران شد و خودم و دیگر اعضای خانواده‌ام زخمی شدیم. اما داکتر و دوا به‌موقع نیست. خواست ما این است که در زمینه خدمات صحی و سرپناه هم حکومت و هم دیگر نهادهای مدد رسان توجه کنند.» این تنها بخشی از فاجعه‌ای است که زنان در این مناطق با آن روبه‌رو هستند. Exclusive شفیقه، یکی از زنان زلزله‌زده در ولسوالی خُلم ولایت بلخ، به زن‌نیوز گفت که به دلیل کمبود داکتران زن در منطقه، بسیاری از زنان و دختران زخمی در معرض خطر جدی قرار دارند. وی افزود: «تعداد زیادی از زنان و دختران در منطقه ما زخمی شده‌اند، اما متاسفانه داکتر و دوا کم است. ترس ما این است که بسیاری از این دختران و زنان از بین بروند و کسی به دادشان نرسد.» از سوی دیگر، زلیخا، یکی از زنان و باشنده‌ ولایت سمنگان، شرایط طاقت‌فرسا و دردناکی را که پس از زلزله تجربه کرده است، به زن‌نیوز روایت کرد. او گفت که چند شب و روز را با کودکانش در بی‌سرپناهی سپری کرده و به دلیل سردی هوا، کودکانش دچار بیماری‌های فصلی شده‌اند. زلیخا هشدار داد: «اگر اقدامات جدی برای ایجاد سرپناه معیاری روی دست گرفته نشود، ممکن است بیماری‌ها شدید شده و کودکانم جان خود را از دست بدهند.» Exclusive این گزارش تنها گوشه‌ای از وضعیت بحرانی زنان زلزله‌زده در شمال کشور است؛ زنانی که در انتظار رسیدگی فوری و توجه جدی از سوی نهادهای دولتی و امدادی هستند. آنان در حالی در جست‌وجوی کمک‌های فوری‌اند که برای بازسازی زندگی خود به پشتیبانی در زمینهٔ خدمات صحی، سرپناه و دیگر نیازهای اساسی زندگی نیاز دارند.

Photo: AFP «نمی‌گذارند قرآن بخوانیم. می‌خواهند ما را از دین و جامعه بیرون کنند.» در ادامه‌ی روند سرکوب‌گرانه‌ی طالبان علیه زنان، اداره‌های امر به معروف و نهی از منکر این گروه به‌تازگی به زنان و دختران در چند ولایت هشدار داده‌اند که از خواندن قرآن با صدای بلند در مراسم مذهبی خودداری کنند. اقدامی که نه‌تنها واکنش تند زنان افغان را برانگیخته، بلکه بار دیگر ماهیت تک‌جنسیتی و زن‌ستیزِ نظام طالبانی را آشکار کرده است. زنان در ولایت‌های غور، غزنی و بادغیس می‌گویند طالبان با توجیه «نامحرم شنیدن صدا»، عملاً حتی عبادت و تلاوت قرآن را برای آنان محدود کرده‌اند. این تصمیم، به‌گفته‌ی فعالان زن، بخشی از سیاست سازمان‌یافته‌ی طالبان برای خاموش‌کردن صدای زن در تمامی عرصه‌های اجتماعی و مذهبی است. سما ابراهیمی، دختر جوانی از ولایت غور، به زن‌نیوز می‌گوید: «فعلاً خواندن قرآن با صدای بلند زیر پرچم طالب جرم است. پدرم ملا است و همیشه می‌گوید قرآن بخوان، اما طالبان می‌گویند صدای زن حرام است. ما را وادار کرده‌اند حتی عبادت خود را در سکوت انجام دهیم.» شازیه مرادی از غزنی نیز این تصمیم را حمله‌ای مستقیم به هویت دینی و انسانیِ زنان می‌داند و می‌گوید: «می‌گویند ما مسلمانیم، اما نمی‌گذارند قرآن بخوانیم. کم‌کم می‌خواهند ما را از دین و جامعه بیرون کنند و بعد هم برچسب کفر بزنند.» مرضیه فروزان، معلم علوم دینی از بادغیس، می‌گوید اداره‌ی امر به معروف طالبان هشدار داده که زنان نباید از بلندگو یا صدای بلند در محافل مذهبی استفاده کنند. تحلیل‌گران می‌گویند طالبان با این دستور تازه، مرحله‌ی دیگری از پروژه‌ی حذف زنان را پیش می‌برند؛ پروژه‌ای که از منع آموزش، کار، رسانه و سفر بدون محرم آغاز شد و حالا به منع صدا و حضور نمادین زنان رسیده است. جامعه زیر حاکمیت طالبان عملاً به جامعه‌ای تک‌جنسیتی بدل شده است؛ مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات دولتی و حتی مساجد، چهره‌ای یک‌دست و مردانه یافته‌اند. نازیلا مشعل، یکی از کارشناسان، می‌گوید: «اکنون با ساکت‌کردن صدای زنان در تلاوت قرآن، طالبان در پی حذف کامل حضور معنوی و فرهنگی زنان از فضای عمومی‌اند.» کارشناسان سیاسی معتقدند این سیاست‌ها نه ریشه در دین، بلکه در محاسبات قدرت و کنترل اجتماعی دارد. طالبان با حذف زنان، ساختاری می‌سازند که در آن تصمیم‌گیری، تبلیغ دینی و تعریف از اسلام، همگی در انحصار مردان وابسته به این گروه باشد؛ جامعه‌ای که تنها یک صدا دارد؛ آن‌هم صدای گروه حاکم طالبان.

Photo: Atif Aryan/AFP وزارت صحت عامه‌ی طالبان اعلام کرده است که شمار جان‌باخته‌گان زمین‌لرزه اخیر در شمال افغانستان به 27 تن افزایش یافته است. شرافت زمان، سخنگوی این وزارت، امروز سه‌شنبه (13 عقرب) در خبرنامه‌ای گفت که شمار جان‌باخته‌گان زمین‌لرزه شمال کشور به 27 تن و شمار زخمی‌ها به 956 تن افزایش یافته است. این در حالی است که پیش از این، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) گفته بود که در این زمین‌لرزه 20 تن جان باخته و 945 تن دیگر زخمی شده‌اند؛ که از این میان، 9 نفر در بلخ و 11 نفر در سمنگان جان خود را از دست داده‌اند. به‌گفته‌ی یونیسف، حدود 11 هزار نفر در معرض لرزش بسیار شدید و بیش از 1.5 میلیون نفر دیگر در معرض لرزش شدید قرار داشته‌اند. گفتنی است که زمین‌لرزه‌ای به قدرت 6.3 ریشتر شب دوشنبه (12 عقرب) در ولسوالی خُلم ولایت بلخ رخ داد. لرزش آن در ولایت‌های سمنگان، کابل، بغلان، سرپل و کندز نیز احساس شد.

Photo: Abdel Majid BZIOUAT/AFP در حالی‌که زنان در افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق خود، از جمله آموزش، کار و ورزش محروم‌اند، گروهی از فوتبالیست‌های زن افغان در تبعید، روایت تازه‌ای از مقاومت و امید را نوشته‌اند. به‌گزارش خبرگزاری فرانسه (AFP)، این بازیکنان با وجود دوری از وطن، هنوز برای آرزوهای‌شان می‌جنگند و تلاش دارند صدای زنان خاموش‌شده افغانستان باشند. منیژه نوری، بازیکن 22 ساله و عضو تیم فوتبال زنان افغانستان در تبعید، گفته است که وقتی طالبان در سال 2021 به قدرت بازگشتند، «می‌خواستم بمیرم، چون دیگر نمی‌توانستم کاری را که عاشقش هستم انجام دهم.» او افزوده است: «از خودم پرسیدم، آیا می‌خواهم در کشوری بمانم که زنان را از تحصیل و ورزش منع می‌کند؟» نوری که اکنون در استرالیا زندگی می‌کند، در نخستین حضور بین‌المللی تیمش در تورنمنت «فیفا زنان را متحد می‌سازد» در مراکش، نخستین گل تاریخ این تیم را به ثمر رساند. در این رقابت‌ها، تیم زنان افغانستان با وجود دو شکست در برابر چاد و تونس، توانست در دیدار سوم با پیروزی پرگل 7–0 برابر لیبیا بدرخشد؛ پیروزی‌ای که برای بسیاری، نماد بازگشت و شکستن سکوت بود. نیلاب محمدی، بازیکن 28 ساله، در گفت‌وگو با این رسانه گفته است: «فوتبال برای ما فقط یک بازی نیست، بلکه نماد زندگی و امید است. در افغانستان دیگر آزادی برای زنان وجود ندارد، اما حالا ما صدای همان زنانی هستیم که خاموش شده‌اند.» مینا احمدی، بازیکن 20 ساله، نیز گفته است: «در افغانستان رویاهای ما را گرفتند، اما وقتی فیفا ما را شناخت، حس کردیم بخشی از آن رویا دوباره زنده شد. ما به حرکت رو به جلو ادامه می‌دهیم، چون فوتبال برای ما راه ادامه‌ی زندگی است.» پیش‌تر، رئیس فیفا جیانی اینفانتینو بازگشت زنان افغان به صحنه بین‌المللی را «آغاز یک داستان زیبا» خوانده و گفته بود: «این زنان، امید را برای میلیون‌ها دختر در سراسر جهان می‌نویسند.» تیم فوتبال زنان افغانستان با نام «زنان متحد افغانستان» (Afghan Women United) از بازیکنان افغان مقیم استرالیا، بریتانیا، پرتگال و ایتالیا تشکیل شده و زیر نظارت مستقیم فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) فعالیت دارد. سرمربی این تیم پالین هامیلی، بازیکن پیشین تیم ملی اسکاتلند است.

Photo: AP Photo/Sirat Noor سازمان ملل متحد می‌گوید که مردم در ولایت‌های شمالی افغانستان، حتی پیش از زمین‌لرزه اخیر نیز با فقر مزمن، خشک‌سالی و کمبود خدمات اساسی زندگی روبه‌رو بوده‌اند. فرحان حق، معاون سخنگوی سازمان ملل، در نشست خبری تازه گفت: «حتی پیش از این زمین‌لرزه، مردم این منطقه پس از بازگشت بیش از دو میلیون مهاجر، با خشک‌سالی، فقر مزمن و خدمات اولیه محدود روبه‌رو بودند.» او افزود که سازمان ملل در همکاری با نهادهای امدادرسان در حال بررسی خسارات و هماهنگی برای رساندن کمک‌های فوری به آسیب‌دیدگان است. به گفته‌ی او، بر اساس گزارش‌های اولیه، در نتیجه زمین‌لرزه بامداد دوشنبه (12 عقرب) در شمال افغانستان، دست‌کم 20 تن جان باخته و بیش از 900 تن دیگر زخمی شده‌اند. حق تأکید کرده است که بحران انسانی در افغانستان همچنان عمیق است و برنامه‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل با کمبود جدی بودجه روبه‌رو‌اند. او گفت که از مجموع 2.4 میلیارد دالر بودجه‌ درخواستی، تنها یک‌سوم آن تأمین شده و بیش از 1.5 میلیارد دالر دیگر کمبود وجود دارد.

Photo: AFP زنان ملل متحد در افغانستان گفته است که پس از زمین‌لرزه شدید دو‌شنبه‌شب در شمال کشور، تیم‌هایش همراه با شرکای محلی برای ارزیابی و کمک به زنان و دختران آسیب‌دیده به ساحات متأثر اعزام شده‌اند. این نهاد امروز (13 عقرب) در پیامی نوشته است: «ما در همکاری با شرکای محلی، نیازهای فوری زنان و دختران را بررسی می‌کنیم و از امدادگران زن افغان پشتیبانی می‌نماییم تا هرچه زودتر به آسیب‌دیدگان برسند.» گفتنی است که در پی زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 6.3 ریشتر که دوشنبه‌شب (12 عقرب) در ولسوالی خُلم ولایت بلخ رخ داد، تاکنون دست‌کم 20 تن در ولایت‌های بلخ و سمنگان جان باخته و بیش از 940 تن دیگر زخمی شده‌اند. در این زمین‌لرزه صدها خانه در ولسوالی‌های خُلم، شولگره، حضرت سلطان و بخش‌هایی از شهر مزارشریف و ایبک تخریب شده و زنان و کودکان در میان قربانیان‌اند. این رویداد تنها مدتی پس از زلزله مرگبار شرق افغانستان رخ داده است که در آن بیش از دو هزار تن جان باختند.