نتایج جستجو

Photo: ALI KHARA | REUTERS via JapanTimes در تازه‌ترین اقدام سرکوبگرانه‌ی طالبان، صدای زنان در فروشگاه‌ها ممنوع شد. اداره‌ی امر به معروف و نهی از منکر این گروه در هرات به زنان هشدار داده که هنگام خرید کالا نباید با صدای بلند صحبت کنند، بلکه تنها با اشاره، نیاز خود را به فروشنده بفهمانند. این تصمیم، موجی از خشم و ناامیدی را در میان زنان و فعالان حقوق بشر در افغانستان برانگیخته است. زنان هرات این ممنوعیت را «تحقیرآمیزترین» شکل از سرکوب اجتماعی می‌دانند. یکی از زنان ساکن هرات در گفت‌وگو با زن نیوز گفت: «حتی حق حرف زدن هم از ما گرفته شد. ما دیگر انسان نیستیم، فقط سایه‌ای از حضوریم که باید ساکت، خاموش و نامرئی بمانیم.» ممنوعیت صدای زنان، ادامه‌ی سیاست‌های به‌شدت زن‌ستیزانه‌ی طالبان است که از ابتدای بازگشت‌شان به قدرت، با تعطیلی مکاتب دخترانه، حذف زنان از ادارات دولتی، محدودیت شدید بر رفت‌وآمد و پوشش، گام‌به‌گام زنان را از فضای اجتماعی بیرون رانده‌اند. فریده نام مستعار دیگر دختریست که از این اقدام طالبان شکایت داشته و آنرا حذف زنان از جامعه می داند. «فعلا فقط همین مانده که طالبان بیایند و بگویند شما زن هستید لطف نفس نکشید، چون هیچ ممنوعیت دیگری نیست که برما به خاطر زن بودن تحمیل کند.» در حالی که طالبان تلاش دارند در صحنه‌ی بین‌المللی خود را به‌عنوان یک حکومت باثبات و قابل مذاکره معرفی کنند، صدور چنین فرامینی بار دیگر نشان می‌دهد که تغییری در ماهیت ایدئولوژیک این گروه رخ نداده است. طالبان نه تنها به برابری جنسیتی اعتقادی ندارند، بلکه حضور زن را در هر شکلی تهدیدی برای نظم مردسالارانه‌ی خود می‌دانند. این در حالیست که پیش از این سازمان‌های حقوق بشری اقدامات طالبان بر ممنوعیت علیه زنان و دختران را مصداق بارز آپارتاید جنسیتی توصیف کرده‌، و نسبت به تشدید محدودیت‌ها علیه زنان افغان هشدار داده‌اند. با این‌حال، واکنش جامعه جهانی همچنان در حد بیانیه‌های رسمی و ابراز نگرانی باقی مانده و عملاً هیچ فشار مؤثری بر طالبان اعمال نشده است. از سوی هم فعالان حقوق زنان می گویند در بازاری که زنان حتی برای بیان نیازهای ابتدایی خود باید سکوت اختیار کنند، دیگر چیزی به نام کرامت انسانی باقی نمانده است. شراره کریمی، یک تن از فعالن حقوق زنان به زن نیوز گفت: «طالبان با این ممنوعیت ها هم کرامت زنان را زیر سوال می برند و هم زنان را زندانی فرمان های خود می کنند، در نظام این گروه زن یعنی زندانی، در حالی که زنان خودشان در کشور های خارجی معیشت می کنند.» فرمان طالبان برای ممنوعیت صدای زنان، فقط یک دستور اداری نیست؛ بلکه یک پیام سیاسی‌ست: زن، در افغانستانِ زیر سلطه‌ی طالبان، هیچ حقی ندارد. نه حق آموزش، نه حق کار، و حالا... نه حتی حق صدا برای خریداری مواد مورد نیاز شان از فروشگاه ها.

Image: UNAMA/Fardin Waezi هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) اعلام کرده است که نیروهای طالبان از ورود کارمندان زن افغان سازمان ملل به دفاتر این نهاد در کابل و ولایات جلوگیری کرده‌اند. یوناما روز پنج‌شنبه (11 سپتامبر) در بیانیه‌ای گفت که از 7 سپتامبر به این‌سو، نیروهای امنیتی طالبان در ورودی دفاتر سازمان ملل در کابل، هرات و مزارشریف مستقر شده و مانع ورود زنان کارمند این نهاد شده‌اند. به گفته یوناما، این محدودیت حتی شامل سفر کارمندان زن برای امدادرسانی به آسیب‌دیدگان زلزله در شرق افغانستان و بازگشت‌کنندگان از ایران و پاکستان نیز شده است. این نهاد هشدار داده که ادامه چنین موانعی، ارائه کمک‌های حیاتی به صدها هزار زن، مرد و کودک را با خطر جدی روبه‌رو می‌سازد. یوناما تأکید کرده است که این اقدام طالبان نقض آشکار توافقات پیشین با سازمان ملل و همچنین تخطی از قوانین بین‌المللی در زمینه مصونیت و امتیازات کارکنان سازمان ملل است. گفتنی است طالبان در دسامبر 2022 کار زنان در تمام نهادهای غیردولتی خارجی را ممنوع کرد و در اپریل 2023 همین محدودیت را بر کارمندان زن سازمان ملل نیز اعمال نمود. در نتیجه، بیش از 90 درصد زنان کارمند سازمان ملل از وظایف عملیاتی کنار گذاشته شدند و بسیاری از برنامه‌های امدادی متوقف یا محدود شد. فعالان حقوق بشر می‌گویند این محدودیت‌ها بخشی از سیاست «آپارتاید جنسیتی» طالبان است که هدف آن حذف کامل زنان از عرصه‌های عمومی، آموزشی و کاری است. به گفته آنان، این سیاست‌ها نه تنها کرامت انسانی زنان را نقض می‌کند، بلکه زندگی میلیون‌ها شهروند نیازمند کمک را نیز به خطر می‌اندازد. جامعه جهانی بارها از طالبان خواسته است که این ممنوعیت‌ها را لغو کنند. سازمان ملل هشدار داده است که تداوم این وضعیت می‌تواند باعث توقف بخشی از برنامه‌های بشردوستانه در افغانستان شود. یوناما در بیانیه‌اش خواستار رفع فوری محدودیت طالبان بر ورود و فعالیت زنان کارمند شده است.

Social Media منابع محلی در هلمند می‌گویند آدم‌ربایان پسر یک تاجر را پس از اختطاف در این ولایت به قتل رسانده‌اند. به‌گفته منابع، جسد این کودک روز سه‌شنبه (18 سنبله)، 9 روز پس از ربوده‌شدن، از داخل یک چاه در ولسوالی سنگین پیدا شده است. این کودک از مقابل ساختمان مکتب در شهر لشکرگاه، مرکز هلمند، ربوده شده بود. آدم‌ربایان در برابر آزادی او مبلغ 150 هزار دالر از خانواده‌اش درخواست کرده بودند، اما پدرش توان پرداخت این پول را نداشت. در همین حال، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد این کودک با التماس به خانواده‌اش می‌گوید: «هرچه این آدم‌ها می‌خواهند برای‌شان بدهید، وگرنه مرا می‌کشند.» گفته می‌شود این ویدیو توسط آدم‌ربایان ثبت شده است. مسؤولان محلی طالبان در هلمند تاکنون در این مورد واکنشی نشان نداده‌اند. این در حالی است که مقام‌های طالبان همواره وجود آدم‌ربایی، سرقت‌های مسلحانه و ناامنی را رد کرده و مدعی‌اند امنیت سراسری در افغانستان تأمین شده است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، آدم‌ربایی‌ها، به‌ویژه ربودن اعضای خانواده تاجران، افزایش یافته و در موارد زیادی کودکان پس از اختطاف به قتل رسیده‌اند.

Image: AFP via The Express Tribune دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) اعلام کرده است که در پی زلزله‌های اخیر در شرق افغانستان، 516 زن جان باخته‌اند. این نهاد روز پنج‌شنبه (20 سنبله) در گزارشی افزود که علاوه بر این، 476 مرد، 509 دختر و 663 پسر نیز قربانی این رویداد شده‌اند. به گفته اوچا، تاکنون برای بیش از ۶۰ هزار تن کمک غذایی توزیع شده و یک‌هزار خانواده سرپناه اضطراری دریافت کرده‌اند. گفتنی است که در پی این زمین‌لرزه در ولایت‌های کنر و ننگرهار بیش از دو هزار تن کشته و بیش از سه هزار تن دیگر زخمی شده‌اند. با وجود گذشت بیش از ده روز، نیاز به کمک‌های فوری همچنان ادامه دارد. منابع محلی پیش‌تر هشدار داده بودند که زنان زلزله‌زده با مشکلات جدی صحی روبه‌رو هستند. کمبود پزشکان زن سبب شد صدها زن زخمی به‌درستی درمان نشوند و شماری از آنان جان ببازند. نبود امدادگران زن نیز باعث شد اجساد شماری از قربانیان زن زیر آوار باقی بماند.

Social Media طالبان در ولایت تخار 11 تن، از جمله چهار زن را به اتهام «روابط نامشروع» و «دزدی» در ولسوالی‌های ینگی‌قلعه و خواجه بهاءالدین در ملأعام شلاق زده‌اند. دادگاه عالی طالبان روز پنج‌شنبه (20 سنبله) در خبرنامه‌ای اعلام کرده است که هر یک از این افراد به 39 ضربه شلاق و چهار ماه تا سه سال زندان محکوم شده‌اند. این در حالی است که طالبان روز گذشته نیز در ولایت‌های بلخ و لغمان چهار تن دیگر، از جمله دو زن را شلاق زده بودند. ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، در نشست اخیر این شورا اعلام کرده است که طالبان تنها در سال روان میلادی 672 تن را در ولایت‌های مختلف شلاق زده‌اند.

Image: AP via independent.co.uk طالبان چهار تن، از جمله دو زن را در ولایت‌های بلخ و لغمان به اتهام «ارتباط نامشروع» و «فرار از منزل» در محضر عام شلاق زده‌اند. دادگاه عالی طالبان روز چهارشنبه (19 سنبله) در خبرنامه‌های جداگانه اعلام کرده است که یک زن و یک مرد در ولایت بلخ هرکدام به یک سال زندان و 39 ضربه شلاق محکوم شده‌اند. در ولایت لغمان نیز یک زن و یک مرد دیگر به هفت سال زندان و 39 ضربه شلاق محکوم شده‌اند. این مجازات‌ها در حضور مسئولان طالبان، قضات محاکم محلی و جمعی از مردم اجرا شده است. طالبان این اقدام را «اجرای حدود و احکام شریعت» عنوان کرده‌اند. این در حالی است که ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، اخیراً اعلام کرده است طالبان تنها از آغاز سال جاری میلادی تاکنون بیش از 600 تن را شلاق زده و به زندان محکوم کرده‌اند. با گذشت چهار سال از سلطه طالبان و با وجود محکومیت‌های گسترده بین‌المللی، دادگاه‌های صحرایی و مجازات‌های بدنی همچنان ادامه دارد. فعالان حقوق بشر می‌گویند شلاق‌زدن در محضر عام نقض آشکار کرامت انسانی است و جامعه جهانی نباید در برابر این خشونت‌ها سکوت کند.

Image: Ali Khara/REUTERS via daily jang سازمان ملل متحد هشدار داده است که افغانستان در سال جاری با یکی از وخیم‌ترین بحران‌های انسانی جهان روبه‌رو است. استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، روز چهارشنبه (19 سنبله) در یک نشست خبری گفت که بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا، امسال بالاترین میزان سوءتغذیه حاد در افغانستان ثبت شده است. او تأکید کرد که 4.7 میلیون زن و کودک در افغانستان به درمان فوری نیاز دارند. به گفته دوجاریک، کاهش شدید کمک‌های غذایی و تغذیه‌ای از سوی نهادهای امدادی عامل اصلی افزایش سوءتغذیه است. او افزود که زمین‌لرزه‌های اخیر در شرق افغانستان نیز این بحران را چند برابر کرده است. این در حالی است که برنامه جهانی غذا اعلام کرده که به دلیل کمبود منابع، ناچار شده است کمک‌های خود را تنها به شمار اندکی از نیازمندان کاهش دهد. این نهاد همچنین هشدار داده که نزدیک به ده میلیون تن در افغانستان با ناامنی غذایی حاد روبه‌رو هستند.

Photo: World Vision «این قالین‌ها زیباست، اما آینده‌ی ما در کتاب‌هاست» در گوشه‌ای از یک کارگاه کوچک قالین‌بافی در شهر هرات، صدای تند و تیز گره‌زدن نخ‌ها بر دار قالین جایگزین زمزمه‌های صنف‌های درسی شده است. دستان نحیف دخترانی که روزگاری با شوق و امید کتاب و قلم را ورق می‌زدند، اکنون مشغول بافتن تار و پود قالین‌هایی است که هر گره‌اش حکایت تلخی از آرزوهای ناتمام‌شان دارد. پس از ممنوعیت آموزش برای دختران بالاتر از صنف ششم، شمار زیادی از دختران در هرات همچون دیگر ولایات کشور از آموزش بازمانده‌اند. اما در میان موج ناامیدی، برخی از آنان راهی متفاوت برگزیده‌اند: پناه بردن به کارگاه‌های قالین‌بافی تا شاید درمانی باشد بر زخم‌های پنهان روحی‌شان. ناجیه، دختر 14 ساله‌ای که تا سال گذشته شاگرد ممتاز یکی از مکتب‌های شهر هرات بود، حالا یکی از بافنده‌های این کارگاه است. او می‌گوید: «وقتی مکتب بسته شد، افسرده شدم. همه روز در خانه بودم، بی‌هدف و بی‌امید. اما اینجا، میان این نخ‌ها و رنگ‌ها، حس می‌کنم هنوز زنده‌ام؛ هنوز چیزی هست که بتوانم بسازم.» دختران زیادی همچون ناجیه می‌گویند که کار در قالین‌بافی نه‌تنها برای آنان منبعی هرچند اندک از درآمد شده، بلکه به سلامت روان‌شان نیز کمک کرده است. سمیه، یکی دیگر از این دختران، می‌گوید: «ما برای آینده‌مان جنگیدیم، درس خواندیم، خواب دیدیم. اما حالا با بسته ماندن دروازه‌های مکتب‌ها و پوهنتون‌ها، انگار همه‌چیز متوقف شده. در اینجا، کنار هم بودن، حرف زدن و مشغول بودن کمک کرده تا کمتر به افسردگی دچار شویم.» روان‌شناسان محلی نیز تأیید می‌کنند که دوری از آموزش و محدود شدن فضای اجتماعی می‌تواند بر روان نوجوانان، به‌ویژه دختران، اثرات شدیدی بگذارد. قالین‌بافی در این میان نقش یک ابزار حمایتی غیررسمی را ایفا می‌کند که گرچه جای آموزش را نمی‌گیرد، اما تا حدی از آسیب‌های شدیدتر جلوگیری می‌کند. با این حال، این دختران خواسته‌ای روشن و واحد دارند: بازگشایی مکتب‌ها و پوهنتون‌ها. آیناز با نگاهی که هم درد دارد و هم امید، می‌گوید: «ما حق آموزش داریم. این قالین‌ها زیبا هستند، اما آینده‌ی ما در کتاب‌هاست، نه فقط در نخ‌ها.» این دختران از مسئولان خواستار توجه به نیازها و حقوق اساسی‌شان هستند. آنان می‌خواهند صدایشان شنیده شود؛ نه فقط در پشت دار قالین، بلکه در تالارهای دانش، علم و آینده‌سازی.

Photo: AP / The National چهار سال پس از تسلط طالبان، زنان و دختران افغان نه‌تنها از آموزش و کار محروم‌اند، بلکه ورزش نیز برای آنان ممنوع شده است. شماری از ورزشکاران زن از کشور خارج شدند و در تبعید به ورزش ادامه می‌دهند، اما در داخل افغانستان هنوز دخترانی هستند که تنها در خفا و با ترس از طالبان تمرین می‌کنند و رویای بازی در میدان‌های بین‌المللی را در دل زنده نگه داشته‌اند. روزنامه گاردین در گزارشی روز چهارشنبه (19 سنبله) روایت «فوزیه»، دختر شانزده‌ساله افغان (نام مستعار) را بازتاب داده است. او می‌گوید خانه‌اش برایش هم زادگاه است و هم زندان. فوزیه تنها خوشحالی خود را تمرین کریکت با خواهرانش می‌داند؛ آن‌ها در باغچه کوچک خانه بازی می‌کنند و وقتی طالبان در خیابان‌اند، به زیرزمین می‌روند تا صدای‌شان شنیده نشود. او به گاردین گفته است: «تنها خوشبختی من همین است. تنها امیدم این است که روزی در میدان بین‌المللی کریکت بازی کنم؛ مهم نیست در یک لیگ باشم یا در تیم ملی افغانستان. همین که بتوانم در میدان بین‌المللی بازی کنم، بزرگ‌ترین خوشحالی زندگی من است. اما فعلاً هیچ فرصتی برای من وجود ندارد.» فوزیه خاطرات خود از مکتب را چنین توصیف می‌کند: «آن موقع خیلی لذت‌بخش بود. ما دو تیم داشتیم، تقریباً 74 نفر. آن زمان می‌توانستیم هر ضربه‌ای که می‌خواستیم بزنیم و خیلی لذت می‌بردیم. اما حالا حتی نمی‌توانیم با صدای بلند بازی کنیم چون ممکن است طالبان ما را بشنوند. همیشه دعا می‌کنم هیچ‌کس هرگز مجبور نباشد زندگی‌ای مثل زندگی من را تجربه کند.» از زمان بازگشت طالبان، تمامی حقوق زنان از میان رفته است؛ ورزش و آموزش دختران ممنوع، دانشگاه‌ها بسته، کار و هنر محدود و حتی دسترسی زنان به خدمات صحی مختل شده است. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که این محدودیت‌ها می‌تواند مرگ‌ومیر مادران را تا سال 2026 بیش از پنجاه درصد افزایش دهد. گاردین در ادامه به تیم نوپای کریکت زنان افغانستان اشاره کرده که با تلاش فعالان استرالیایی از کشور خارج شدند و اکنون در تبعید در مسابقات دوستانه شرکت می‌کنند. این گزارش همچنین عملکرد شورای بین‌المللی کریکت (ICC) را به نقد گرفته است. با وجود آنکه داشتن تیم زنان از معیارهای اصلی عضویت در اساس‌نامه ICC است، این شورا همچنان به حمایت مالی کامل از هیأت کریکت افغانستان ادامه می‌دهد. در ماه اپریل، ICC از ایجاد یک «نیروی ویژه»، صندوق پشتیبانی و برنامه آموزشی برای بازیکنان زن افغان در تبعید خبر داد، اما به گفته ورزشکاران، این اقدامات تاکنون محسوس نبوده است. دکتر کاترین اُردوی، از حامیان اصلی تیم ملی زنان افغانستان در تبعید و هم‌بنیان‌گذار خیریه Pitch Our Future، در گفت‌وگو با گاردین گفته است: «این حداقل چیزی است که می‌توانستند انجام دهند. زمان زیادی تلف شد و تا امروز اقدام چندانی نشده است.» او با مقایسه عملکرد ICC با فیفا افزوده است: «فیفا 17 کارمند برای حمایت از تیم فوتبال زنان افغانستان اختصاص داد و سه اردو برگزار کرد. کافی نیست، اما حداقل یک آغاز است.» به نوشته گاردین، زنان ورزشکار افغان چه در داخل و چه در تبعید می‌خواهند جهان بداند که وجود دارند و صدایشان شنیده شود. آنان خواستار شناسایی رسمی، فرصت تمرین، اردوهای انتخابی و حضور در مسابقات بین‌المللی‌اند. گفتنی است تیم زنان کریکت افغانستان در تبعید قرار است به هند سفر کند و بخشی از جام جهانی زنان را تماشا کرده و چند دیدار دوستانه برگزار کند؛ نشانه‌ای کوچک اما مهم در کارنامه‌ای که جامعه جهانی تاکنون نسبت به حمایت از زنان ورزشکار افغان عمل کرده است.

Sent to ZanTV شماری از خبرنگاران، فعالان حقوق زن، نظامیان پیشین و فعالان جامعه مدنی افغان مقیم پاکستان با برگزاری تجمعی در اسلام‌آباد، به روند اخراج اجباری مهاجران افغان اعتراض کردند. این معترضان در بیانیه‌ای گفته‌اند که اخراج اجباری مهاجران نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق بشری است. آنان تأکید کردند بسیاری از پناهجویان پس از سقوط افغانستان به‌دلیل تهدیدهای طالبان ناگزیر به پاکستان پناه برده‌اند و بازگرداندن آنان می‌تواند به بازداشت، شکنجه یا حتی مرگشان منجر شود. این فعالان از نهادهای بین‌المللی و دولت پاکستان خواستند فوراً روند اخراج اجباری را متوقف کنند و زمینه زندگی امن و محترمانه برای پناهجویان فراهم شود. در بیانیه آمده است: «بی‌صدا ماندن در برابر این ظلم، جنایت نابخشودنی است.» این اعتراض در حالی صورت می‌گیرد که روند اخراج مهاجران افغان از پاکستان و ایران همچنان ادامه دارد. رسانه‌های وابسته به طالبان گزارش داده‌اند که تنها روز گذشته (18 سنبله) 2 هزار و 293 خانواده افغان از مسیرهای مختلف مرزی به کشور بازگردانده شده‌اند. بر اساس این گزارش، یک هزار و 300 خانواده از طریق تورخم ننگرهار، 238 خانواده از طریق اسپین‌بولدک قندهار، 124 خانواده از طریق پل ابریشم نیمروز، 26 خانواده از طریق بهرامچه هلمند و 605 خانواده از طریق اسلام‌قلعه هرات وارد افغانستان شده‌اند.