نتایج جستجو

Image source: CNN منابع محلی در ولایت کاپیسا می‌گویند که یک فرمانده طالبان با موترسایکل، یک زن را زیر گرفته و این زن در شفاخانه جان باخته است. به گفته‌ی منابع، این رویداد روز دوشنبه (21 میزان) در روستای «تربت» ولسوالی کوه‌بند رخ داده است. منابع تأیید می‌کنند که راننده‌ی موترسایکل «امرالله» نام دارد و فرمانده‌ی پوسته‌ی طالبان در روستای «درنامه» ولسوالی کوه‌بند است. منابع می‌افزایند که پس از این رویداد، طالبان خانواده‌ی این زن را به‌دلیل اعتراض بازداشت و زندانی کرده‌اند. گفتنی است که بی‌احتیاطی اعضای گروه طالبان هنگام رانندگی، پیش از این نیز در شماری از ولایات جان برخی از شهروندان را گرفته است. چندی پیش، نیروهای طالبان دو کودک را در ولایت لغمان زیر گرفتند که منجر به جان‌باختن آن‌ها شد.

Image: AFP/VOAnews در ادامۀ سیاست‌های سرکوب‌گرانهٔ طالبان علیه رسانه‌ها و آزادی‌های اساسی، این گروه بار دیگر نشر تصاویر موجودات زنده در رسانه‌های تصویری و صفحات اینترنتی را در چندین ولایت افغانستان ممنوع کرده‌اند. منابع معتبر به زن‌نیوز تأیید کرده‌اند که اداره‌های امر به معروف طالبان در برخی ولایت‌ها، به‌گونه‌ای شفاهی و غیررسمی، به مالکان رسانه‌ها و خبرنگاران هشدار داده‌اند که از این پس نباید تصاویر موجودات زنده، به‌ویژه چهرهٔ انسان‌ها اعم از مجری، مهمان، و حتی شخصیت‌های فرهنگی و هنری در برنامه‌های تصویری‌شان به نشر برسد. به گفتۀ این منابع، طالبان تأکید کرده‌اند که چهره‌ها باید یا به‌طور کامل حذف شوند یا با بلور ساختن، از دید بیننده پنهان گردند. این در حالی‌ست که در بسیاری از این ولایت‌ها، رسانه‌ها تنها ابزار باقی‌مانده برای اطلاع‌رسانی به مردم محلی‌ هستند و این دستور عملاً نفس رسانه‌های تصویری را گرفته است. یکی از مسئولان رسانه‌ای که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، به زن‌نیوز گفت: «طالبان به‌صورت تلفنی و حضوری به ما هشدار داده‌اند که اگر تصویر موجود زنده نشر شود، رسانه را می‌بندند. از ما خواسته‌اند حتی چهرهٔ مجری و مهمان را هم پنهان کنیم. این دیگر رسانه‌داری نیست، سانسور مطلق است.» این تصمیم طالبان در ادامۀ سلسله‌محدودیت‌هایی صورت می‌گیرد که از زمان بازگشت دوبارۀ این گروه به قدرت در سال 1400، پیوسته بر فضای رسانه‌ای افغانستان سایه افکنده است. از ممنوعیت موسیقی و پوشش زنان گرفته تا بازداشت خبرنگاران، حالا نوبت به نابودی کامل تصویر رسیده است. کارشناسان رسانه و فعالان حقوق بشر، این اقدام را بخشی از تلاش نظام‌مند طالبان برای محو آزادی بیان و خاموش ساختن هر صدای مستقل در کشور می‌دانند. یک فعال رسانه‌ای در واکنش به این تصمیم طالبان گفت: «وقتی نتوانی تصویر نشان بدهی، وقتی نتوانی واقعیت را ببینی، آنچه باقی می‌ماند فقط تاریکی و تحریف است. این اقدام طالبان نه تنها سانسور، بلکه انکار حقیقت و انسانیت است.» با آن‌که طالبان مدعی‌اند این نوع سانسور ریشه در احکام شرعی دارد، بسیاری از علما و متخصصان دینی این تفسیر افراطی را رد کرده و آن را بیشتر ابزاری برای اعمال فشار سیاسی و خاموش‌سازی رسانه‌ها عنوان کرده‌اند. در غیاب نهادهای مستقل حمایت از رسانه و نبود امکان اعتراض مدنی، رسانه‌های افغانستان یکی پس از دیگری یا مجبور به خودسانسوری شده‌اند یا فعالیت‌شان را به کلی متوقف کرده‌اند. با چنین دستورهایی، آیندهٔ رسانه‌ها در افغانستان بیش از هر زمان دیگر تاریک و نگران‌کننده به نظر می‌رسد.

Photo: DW/H.Sirat نویسنده: مرسل قیصاری سال‌ها از آن روز تاریک گذشته است؛ روزی که کابل شاهد یکی از تلخ‌ترین لحظه‌های تاریخ خود بود. روزی که فرخنده ملک‌زاده، دختر جوان، با دانش و با ایمان، در برابر چشم مردم به اتهام دروغین سوزاندن قرآن، به‌گونه‌ای وحشیانه به قتل رسید. بعدها همه فهمیدند او بی‌گناه بود، اما دیگر خیلی دیر شده بود. فرخنده با همه آرزوهایش در میان آتش خاکستر شد. او را در قلب کابل کشتند، با دروغی که هیچ سندی نداشت. فرخنده جوان را زدند، سوزاندند و در رود انداختند، فقط به جرم دفاع از حقیقت. فرخنده بی‌گناه کشته شد، اما عدالت برپا نشد. قاتلانش یا آزاد شدند یا سال‌های اندکی در زندان بودند. هیچ‌کس درد مادرش را نفهمید و هیچ‌کس صدای پدرش را نشنید. فرخنده را از یاد بردند و همه خاموش ماندند. دقیقاً یک سال بعد از قتل او، دختر دیگری سنگسار شد. آن سال غور به ماتم نشست و رخشانه قشنگ خود را از دست داد. رخشانه به جرم فرار از خانه سنگسار شد؛ به جرم عاشق شدن و اینکه خواسته بود خودش تصمیم بگیرد. اما چون دختری از افغانستان بود، این خواسته برای رخشانه گناهی نابخشودنی شمرده شد. سنگ‌ها بر بدنش فرو ریختند و با هر ضربه، رخشانه فریاد سکوت همه زنان را در خود فشرد. رخشانه با سنگ کشته شد، تنها به جرم عاشق شدن. او سنگسار شد و همه نگاه کردند. هیچ‌کس بازخواست نشد؛ نه دادگاهی، نه قانونی، نه وجدانی. گویا هیچ جرمی انجام نشده بود و سنگسار، حق رخشانه بود. من آن سال‌ها هنوز دختر کوچکی بیش نبودم. وقتی خبر فرخنده را شنیدیم، مادرم گریه کرد، خواهرم شب‌ها کابوس می‌دید و من؟ در دل کودکانه‌ام چیزی شکست. از همان سن فهمیدم در سرزمین من، دانستن، سخن گفتن یا حتی عاشق شدن جرم است. وقتی ویدیوهای سنگسار رخشانه از تلویزیون‌ها پخش شد، آن حس وحشتناک دوباره سراغم آمد. شب‌ها می‌ترسیدم و از زندگی متنفر شده بودم. دائم از خود می‌پرسیدم: آیا واقعاً دختر بودن خود جرم است؟ از خود می‌پرسیدم چرا هیچ‌یک از این اتفاق‌ها برای مردان رخ نمی‌دهد؟ امروز هم ذهنم پر از پرسش است. گاهی از خود می‌پرسم: چه کسی رخشانه و فرخنده را به یاد دارد؟ خیابانی که فرخنده در آن به قتل رسید، هنوز پر از رهگذر است و بیابانی که رخشانه در آن سنگسار شد، امروز خاموش است. اما آیا در دل‌هایمان، در حافظه‌ی جمعی ما، هنوز جایی برای یادشان مانده است؟ آن‌ها فراموش شده‌اند و این فراموشی خود وحشت است. فراموشی یعنی پذیرفتن ظلم، یعنی پاک کردن صدای زنانی که قربانی شدند فقط به جرم حرف زدن و خواستن آزادی. فرخنده در میان آتش نادانی سوخت و رخشانه زیر سنگ‌های بی‌رحم جان داد. هنوز با آوردن نام‌شان قلبم می‌لرزد. نوشتن درباره‌ی آن روزهای سیاه برایم آسان نیست. با هر کلمه‌ای که می‌نویسم، اشک در چشمانم جمع می‌شود و بغض گلویم را می‌فشارد. فرخنده و رخشانه تنها دو زن نبودند؛ آن‌ها نمونه‌ای از صدها زن افغان‌اند که در گوشه و کنار افغانستان زنده به گور می‌شوند. هنوز صدای فرخنده در گوشم می‌پیچد، مخصوصاً زمانی که از کنار مسجدی می‌گذرم. هر بار که به کوهی نگاه می‌کنم، یاد رخشانه می‌افتم؛ دختر قشنگی که عاشق شد اما سنگ خورد. این واقعه‌ها باعث می‌شوند تا همیشه از خود بپرسم: چرا در سرزمین من ایمان و عشق هر دو جرم‌اند؟ فرخنده و رخشانه برای من هنوز زنده‌ترین حقیقت امروز وطنم هستند. و من، به‌عنوان دختری از این سرزمین، عهد می‌بندم که یادشان را خاموش نگذارم تا روزی که اگر تاریخ از ما بپرسد: «در زمانی که دخترانتان را می‌کشتند، شما چه کردید؟» بگویم که ما سکوت نکردیم. من نوشتم، فریاد زدم و شجاعت آن‌ها را به مردم یادآوری کردم. ما نام فرخنده و رخشانه را در خاک خود زنده نگه می‌داریم. هر دختری که امروز مثل من قلم به‌دست می‌گیرد، بداند که او ادامه‌ی آن دو صداست؛ صداهایی که خود خاموش شدند، اما چراغی شدند برای دخترانی که هنوز در دل تاریکی‌ها می‌جنگند. هرچند فرخنده و رخشانه دیگر در میان ما نباشند، اما هنوز زنده‌اند؛ در قلب ما، در اشک چشمان ما و در کلمات ما. من آن‌ها را هر روز به یاد می‌آورم و تا زمانی که زنده‌ام و قلم در دست دارم، نمی‌گذارم نام‌شان در سکوت ناپدید شود.

Photo: REUTERS در پی افزایش تنش‌ها میان طالبان و پاکستان، خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، گفته است که وضعیت جاری در پیوند با افغانستان نشان می‌دهد زمان آن رسیده که پناهندگان افغان پس از پنج دهه، خاک پاکستان را ترک کنند. او یک‌شنبه‌شب (12 اکتوبر) در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اقتصاد پاکستان باید از سلطه‌ی آن‌ها آزاد شود. از نانوایی‌ها گرفته تا حمل‌ونقل، پروژه‌ها و مافیای وسایط باربری، همه در کنترل افغان‌هاست. این‌ها ستون فقرات اقتصاد ما هستند و نباید در اشغال دیگران باشند.» آصف در ادامه تأکید کرده است که مرز پاکستان و افغانستان باید مانند مرزهای رسمی جهان کنترل شود و هیچ‌کس نباید بدون مجوز وارد خاک پاکستان گردد. او افزود: «این‌طور نیست که صبح از خواب بیدار شوی و برای صبحانه از مرز عبور کرده به پیشاور بیایی.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که یک شب پیش‌تر، درگیری‌ شدید میان نیروهای طالبان و ارتش پاکستان در مناطق مرزی رخ داد. گفتنی است که از سال 2023، دولت پاکستان اجرای طرح «اخراج اتباع خارجی غیرقانونی» را آغاز کرده است؛ طرحی که نه‌تنها پناهندگان فاقد مدرک، بلکه برخی دارندگان کارت‌های رسمی ثبت‌نام (POR) را نیز شامل می‌شود. در سال جاری، اسلام‌آباد تصمیم گرفته است بیش از 1.4 میلیون پناهنده‌ی دارای کارت POR را نیز از کشور اخراج کند. مقام‌های پاکستانی این اقدام را بخشی از سیاست‌های امنیت ملی، مبارزه با قاچاق و کنترل مرزها عنوان می‌کنند. اما هزاران پناهنده‌ی افغان، به‌ویژه زنان و کودکان اکنون با خطر فوری بازداشت و اخراج روبه‌رو هستند. این سیاست اخراج، نه‌تنها زندگی پناهندگان عادی را تهدید می‌کند، بلکه جان صدها فعال زن، خبرنگار و مدافع حقوق بشری را نیز در خطر انداخته است؛ افرادی که برای فرار از تهدید و خشونت طالبان به پاکستان پناه آورده‌اند و اکنون دوباره با خطر بازداشت، اخراج و بازگشت اجباری روبه‌رو هستند. نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل و عفو بین‌الملل این سیاست را «غیرانسانی» خوانده و هشدار داده‌اند که اخراج اجباری می‌تواند منجر به بحران انسانی گسترده شود.

Photo: Amu صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) هشدار داده است که نظام آموزشی در افغانستان با بحرانی بی‌سابقه روبه‌روست و میلیون‌ها کودک، به‌ویژه دختران، از رفتن به مکتب محروم ‌اند. یونیسف در گزارشی که روز یک‌شنبه (12 اکتوبر) منتشر شد، اعلام کرده است که محدودیت‌های سیاسی، نبود بودجه و بحران‌های پیاپی انسانی، دستاوردهای آموزشی دو دهه گذشته را نابود کرده و نابرابری‌ها را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. بر اساس این گزارش، بیش از دو میلیون دختر پس از صنف ششم از آموزش محروم‌اند. کمبود معلمان، به‌ویژه آموزگاران زن همراه با نبود ساختمان و امکانات ابتدایی مانند برق، آب و خدمات بهداشتی، کیفیت آموزش را به‌شدت پایین آورده است. یافته‌های یونیسف نشان می‌دهد که نزدیک به نیمی از مکاتب دولتی افغانستان فاقد ساختمان مناسب‌اند، 79 درصد آن‌ها برق ندارند و بسیاری نیز از آب آشامیدنی و تشناب محروم‌اند. در این گزارش همچنین آمده است که پس از تسلط طالبان، آموزش دینی بخش قابل‌توجهی از دروس را در مکاتب دولتی تشکیل داده و اکنون نیمی از ساعات درسی به مطالعات اسلامی اختصاص یافته است؛ تغییری که فرصت یادگیری علوم عصری را محدودتر کرده است. به‌گفته‌ی یونیسف، 90 درصد کودکان ده‌ساله در افغانستان حتی قادر به خواندن یک متن ساده نیستند، نشانه‌ای از وخامت بحران یادگیری در کشور. این نهاد افزوده است که بازگشت بیش از دو میلیون مهاجر از ایران و پاکستان از سال 2023 تاکنون، فشار مضاعفی بر نظام آموزشی وارد کرده است. بسیاری از کودکان بازگشته، به‌ویژه دختران بالای دوازده سال به دلیل نبود زیرساخت آموزشی و محدودیت‌ها، از تحصیل بازمانده‌اند. گفتنی است که چهار سال پس از بازگشت طالبان، آموزش دختران نه‌تنها ممنوع شده، بلکه ساختار آموزشی افغانستان نیز در حال فروپاشی است. فقر امکانات، حذف دختران از مکتب و تضعیف نقش زنان معلم، آینده‌ی یک نسل کامل را در خطر قرار داده است.

Image: AFP زنان ملل متحد در افغانستان گفته است که دختران افغان با وجود زندگی در یکی از سخت‌ترین بحران‌های حقوق زنان، همچنان با امید و اراده برای ساختن آینده‌ی خود تلاش می‌کنند. این نهاد یک‌شنبه (20 میزان) در پیامی در شبکه‌ی اجتماعی ایکس نوشت: «دختران افغان رویای صنف‌های درسی را در سر می‌پرورانند و آینده‌ی خود را شکل می‌دهند. با وجود بزرگ شدن در شدیدترین بحران حقوق زنان، آن‌ها هنوز امیدوار و مصمم‌اند.» زنان ملل متحد تأکید کرده است که در کنار دختران افغان ایستاده و به سرمایه‌گذاری بر توانایی و آینده‌ی آنان ادامه می‌دهد. این در حالی است که پس از بازگشت طالبان به قدرت در آگست 2021، آموزش متوسطه و عالی برای دختران در افغانستان ممنوع شده است؛ تصمیمی که این کشور را به تنها نقطه‌ی جهان با چنین محدودیتی تبدیل کرده است. این ممنوعیت، موجب گسترش افسردگی، انزوا و افزایش ازدواج‌های اجباری در میان دختران شده و آینده‌ی زنان و دختران افغانستان را در تاریکی فرو برده است.

Image Source: sidhant/X امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در نشست خبری امروز (20 میزان) در دهلی‌نو، درباره‌ی ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان گفت: «ما هرگز آموزش زنان را حرام اعلام نکرده‌ایم، فقط تا دستور بعدی به تعویق افتاده است.» این نشست، به‌دنبال اعتراض‌های گسترده به حذف خبرنگاران زن از کنفرانس قبلی طالبان، به درخواست وزارت خارجه هند برگزار شد. متقی در سخنان خود افزود: «ما 10 میلیون دانش‌آموز در مکاتب و انستیتوت‌ها داریم که شامل 2.8 میلیون زن و دختر می‌شود. محدودیت‌هایی وجود دارد، اما ما هرگز آموزش زنان را حرام اعلام نکرده‌ایم، فقط تا دستور بعدی به تعویق افتاده است.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که چهار سال از بسته‌ماندن مکاتب متوسطه و لیسه برای دختران در افغانستان می‌گذرد و طالبان هیچ گامی برای بازگشایی آن‌ها برنداشته‌اند. از زمان بازگشت طالبان، افغانستان به تنها کشوری در جهان تبدیل شده که در آن آموزش متوسطه و عالی برای دختران ممنوع است. سازمان ملل و یونسکو این سیاست را مصداق آشکار «آپارتاید جنسیتی» خوانده‌اند. سخنان متقی یادآور همان وعده‌ی تکراری طالبان «تا اطلاع ثانوی» است؛ وعده‌ای که در چهار سال گذشته، میلیون‌ها دختر افغان را از آموزش، امید و آینده محروم کرده است. در این مدت، طالبان نه‌تنها از بازگشایی مکاتب خودداری کرده‌اند، بلکه صدها نهاد آموزشی را مسدود و ده‌ها معلم زن را خانه‌نشین کرده‌اند.

Image Source: sidhant/X پس از واکنش‌های شدید به رفتار زن‌ستیزانه طالبان در دهلی نو، امیرخان متقی، وزیر خارجه این گروه، امروز (20 میزان) ناچار شد در سفارت افغانستان کنفرانس خبری تازه‌ای با حضور خبرنگاران زن برگزار کند. طالبان در نشست خبری نخست در روز جمعه (18 میزان) از ورود خبرنگاران زن جلوگیری کرده بودند؛ اقدامی که با خشم رسانه‌ها، فعالان حقوق زن و سیاست‌مداران هند روبه‌رو شد. در پی این اعتراض‌ها، وزارت خارجه هند از هیأت طالبان خواست تا نشستی تازه با حضور برابر خبرنگاران زن و مرد برگزار کنند. پیش‌تر، سخنگوی این وزارت اعلام کرده بود که کنفرانس نخست در ساختمان سفارت افغانستان و خارج از صلاحیت هند برگزار شده است. در نشست امروز، متقی ضمن پاسخ به خبرنگاران زن، به تنش‌های مرزی با پاکستان نیز پرداخت. او مدعی شد که در حملات شب گذشته طالبان بر پاسگاه‌های مرزی، 58 سرباز پاکستانی کشته شده‌اند. متقی همچنین کشته‌شدن 9 عضو طالبان را تأیید کرد. اما در مقابل، رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که ارتش این کشور 19 پاسگاه طالبان را تصرف کرده است. طالبان نیز مدعی تصرف 25 پاسگاه مرزی شده‌اند. منابع محلی می‌گویند ارتش پاکستان بامداد امروز پاسگاه‌های طالبان در هلمند و پکتیکا را هدف حمله هوایی قرار داده است.

googleimage رویا سادات، فیلم‌ساز برجسته افغان، برنده‌ی جایزه‌ی معتبر جشنواره بین‌المللی فیلم جنوب آسیا (IFFSA Toronto) برای فیلم تازه‌اش با عنوان «آواز سیما» شد. نخستین نمایش این فیلم در کانادا روز (9 اکتبر) در شهر تورنتو برگزار شد. فیلم «آواز سیما» روایت دو دختر جوان از دو طبقه متفاوت جامعه در سال 1978 میلادی است؛ زمانی‌که افغانستان در آستانه‌ی تغییرات سیاسی و جنگ قرار داشت. این اثر با نگاهی زنانه، گذار کشور از اصلاحات کمونیستی تا مقاومت ضدشوروی را به تصویر می‌کشد و نمادی از ایستادگی زنان افغان در برابر سرکوب است. «آواز سیما» پیش‌تر در جشنواره‌های جهانی از جمله بوسان، سان‌سباستین و توکیو به نمایش درآمده و برنده‌ی جایزه‌ی Taicca Award در بوسان نیز شده بود. جشنواره‌ی IFFSA Toronto بزرگ‌ترین رویداد سینمای جنوب آسیا در آمریکای شمالی است. امسال با حضور بیش از 100 اثر برگزار شد.

Photo: RLindsayUK/X ریچارد لیندزی، نماینده ویژه بریتانیا برای افغانستان، اعلام کرده است که او همراه با هریت هارمن، فرستاده ویژه بریتانیا در امور زنان و دختران، با شماری از رهبران و فعالان زن افغان در لندن دیدار کرده‌اند. لیندزی روز جمعه (10 اکتبر) در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است که این گفت‌وگوها «سازنده و مهم» بوده و دیدگاه‌های رهبران زن افغان را «قدرتمند و فوری» توصیف کرده است. به گفته‌ی او، این نشست بر چگونگی حمایت از حقوق، رهبری و مشارکت زنان افغانستان تمرکز داشته است. این دیدار در حالی برگزار می‌شود که زنان افغانستان همچنان زیر سایه‌ی سرکوب و تبعیض گسترده‌ی طالبان از آموزش، کار و حضور اجتماعی محروم‌اند. کشورهای مختلف، از جمله بریتانیا، بارها خواستار بازگرداندن حقوق اساسی زنان افغان شده‌اند، اما پس از چهار سال حاکمیت طالبان، این خواسته‌ها هنوز بی‌پاسخ مانده است.