د ښوونکو نړيواله ورځ، خو د طالبانو تر بيرغ لاندې په افغانستان کې د ښځينه ښوونکو لپاره د ماتم او تيارې ورځ
- Ariahn Raya
- Oct 5
- 2 min read
په داسې حال کې چې نړۍ د اکتوبر په پنځمه نېټه د ښوونکي نړيواله ورځ لمانځي او د ښوونکو مهم رول د نسلونو د راتلونکي په جوړولو کې ستايي، په افغانستان کې دا ورځ يو غمجن او دردناک روايت ته اوښتې ده.
په هغه هېواد کې چې د طالبانو د واکمنۍ له څلور کلونو تېرېدو وروسته هم د مکتبونو او پوهنتونونو دروازې، په ځانګړي ډول د نجونو پر مخ، لا هم تړلې دي، زرګونه ښوونکي، په تېره بيا ښځې، خپله دنده، امنيت او هيله له لاسه ورکړې ده.
عزيزه فاتح، د نيمروز ولايت يوه ښځينه ښوونکې، زننيوز ته په تريخوالي سره وايي:
«طالبانو زموږ ژوند جهنم کړی دی. د ښوونکي ورځ چيرې ده؟ موږ بايد د خپل تاريکۍ او بدبختۍ ورځ ولمانځو، نه د ښوونکي ورځ.»
هغه د سلګونو هغو ښځو له ډلې ده چې کلونه يې د ماشومانو د زدهکړې لپاره هڅې کړې، خو اوس د ښوونځیو له تړل کېدو وروسته نه يوازې خپله دنده له لاسه ورکړې، بلکې له درنو اقتصادي ستونزو سره هم مخ ده.
په شمال کې هم همدومره تريخ حالت حاکم دی. فريده حبيبي، د بلخ ولايت د پوهنتون استاده، له هغو ورځو يادونه کوي چې د خپلو محصلانو د روزنې پر کار يې وياړ کاوه، خو نن نه صنف شته او نه د لمانځنې ورځ.
«څو کاله مو خوشاله ژوند درلود، ځکه چې موږ استادان وو او محصلان مو روزل. هغوی ټول زما د اولادونو په شان وو. خو اوس، د افغانستان لپاره د ښوونکي ورځ د ماتم ورځ ده.»
مدني فعالان هم د روان حالت په اړه خبرداری ورکوي. فوزيه وحدت، د زدهکړې له مدافعانو څخه يوه، د نجونو پر وړاندې د ښوونځیو او پوهنتونونو د بېرته پرانېستلو پر اړتيا ټينګار کوي او وايي:
«طالبان بايد د هېواد پر پرمختګ فکر وکړي. پرته له زده کړې، د افغانستان لپاره هېڅ راتلونکی نه شي تصور کېدای.»
سره له دې چې په ټوله نړۍ کې د ښوونکي نړيواله ورځ لمانځل کېږي، خو د افغانستان ښځينه ښوونکي نه يوازې له د زدهکړې له حقه بېبرخې شوې دي، بلکې آن د خپلو هڅو د مننې ساده فرصت هم ترې اخيستل شوی دی. هغه څه چې پاتې دي، يوازې د هغه صنفونو يادونه ده چې نور وجود نه لري، او هغه هيله ده چې د محدوديتونو د درنو تيږو لاندې ساه باسي.
