د ۳۶ ميليونه افغانانو له برخليک سره د طالبانو سياسي لوبه؛ يو سوداګر له انټرنېټ بندېدو وروسته اړ شو خپلې کورنۍ ته ليک ولېږي
- Ariahn Raya
- Oct 5
- 2 min read
د طالبانو له لوري د انټرنېټ او تليفوني تماسونو د ۴۸ ساعتونو بشپړ بندېدو وروسته، ميليونه افغانان له جدي ورځني ګډوډۍ سره مخ شوي دي؛ ګډوډۍ چې له زدهکړې او سوداګرۍ نيولې تر کورنيو اړيکو او د خلکو ذهني روغتيا پورې سخت اغېز کړی دی.
دغه ناڅاپی اقدام چې له د ۷ تله ماښامه تر ۹ تله دوام درلود، يو ځل بيا جدي پوښتنې راولاړې کړې چې طالبان د افغانستان د خلکو د بنسټيزو ازاديو او اساسي اړتياوو په وړاندې څه ډول دريځ لري.
حبيب نقيب، يو افغان سوداګر چې د کاري معاملاتو لپاره ايران ته تللی، زننيوز ته ويلي چې د انټرنېټ او تماس د نشتوالي له امله نه يوازې دروند مالي زيان ور اوښتی، بلکې د خپلې کورنۍ د احوال اخيستو لپاره اړ شوی چې ليک واستوي؛ يو اقدام چې د نننۍ نړۍ لپاره نهباورېدونکی ښکاري. نوموړی وايي، په دې لنډ وخت کې له سختو عصبي فشارونو سره مخ شوی او د خپلې کورنۍ اندېښنې يې لحظه هم پرې نهښې.
فرشيد عاطفي، د هېواد له لويو سوداګرو څخه يو، وايي يوازې په دغو دوو ورځو کې شاوخوا ۲۵۰ ميليونه افغانۍ زيان ورسېد. هغه ټينګار کوي چې د انټرنېټ بندېدل د زرګونو کورنيو او بهرنيو سوداګرو لپاره درانه اقتصادي پايلې لرلې دي. نوموړي له طالبانو غوښتي چې د دې مخابراتي بحران په اړه روڼ ځواب ورکړي، ځکه دا پرېکړه د هېواد لا له وړاندې کمزوری اقتصاد لا نور فلجوي.
د انټرنېټ په نشتوالي کې زرګونه زدهکوونکي او محصلان له زدهکړې بېبرخې پاتې شول، کارکوونکي ونهتوانېدل خپلې دندې ترسره کړي، او خلک د خپلو خپلوانو د روغتيايي حالت له خبرتيا محروم پاتې شول. دا سراسری بندښت افغانستان په موقتي ډول له نړۍ بېلې يوې ټاپو ته واړاوه؛ داسې ځای ته چې انسانان نه معلوماتو ته لاسرسی لري او نه خپلو عزيزانو ته.
په داسې حال کې چې نړۍ د ډيجيټلي پرمختګ پر لور روانه ده، طالبان يوازې د يو تڼۍ په کېکاږلو سره د ۳۶ ميليونو انسانانو برخليک په بشپړه تاريکي کې ور غورځوي. دا اقدام نه يوازې د بشري حقونو له بنسټيزو اصولو سره په ټکر کې دی، بلکې د افغانستان د اقتصادي او ټولنيز راتلونکي د ناغېړتيا څرګنده نښه هم ده.
اوس تر هر وخت زيات، د افغانستان ولس د نړيوالې ټولنې له فشار او غږ پورته کولو سره دې ته اړتيا لري چې د طالبانو دا خطرناکه لوبه له اړيکو او ازاديو سره پای ته ورسوي.
