طالبانو په تېرو درې میاشتو کې په کابل کې له ۵۰ ډېرې ښځې او نجونې د «حجاب د نه مراعت» په تور نيولي دي

Photo: AFP

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندوی پلاوي (یوناما) په خپل تازه درې میاشتني راپور کې ويلي، د طالبانو د «امر بالمعروف او نهي عن المنکر» وزارت په وروستیو میاشتو کې د خپلو محدودوونکو فرمانونو د پلي کولو ساحه بې‌سارې پراخه کړې ده؛ يوه کړنه چې د افغان ښځو او نجونو ورځنی ژوند يې سخت اغېزمن کړی دی.

د راپور له مخې، چې د سه‌شنبې په ورځ (۲۸ اکتوبر) خپور شوی، د دې وزارت مامورانو په کابل او هرات کې د «جبري حجاب» د تطبيق کمپاینونه پيل کړي او د دې موخې لپاره يې له ګواښ، نیولو او خپل‌سرو فشارونو کار اخیستی دی.

یوناما وايي، د جولای له ۱۶مې تر ۱۹مې نېټې پورې، له ۶۰ زياتې ښځې او نجونې په کابل کې د «حجاب د نه مراعت» په تور نيول شوې وې. دوی هغه وخت خوشې شوې، چې د هغوی نارینه خپلوانو «ليکلي ضمانت» ورکړ.

په هرات کې هم د سپتمبر له ۱۵مې تر ۱۹مې، د طالبانو د امر بالمعروف مامورانو د جبرئیل په سيمه کې د ښځو د حجاب د څار لپاره د تلاشي پوستې جوړې کړې وې. يوه اوونۍ وروسته، يو شمېر ښځې يوازې د دې لپاره ونيول شوې چې چادر يې نه واغوستی، او هغه وخت خوشې شوې چې د هغوی خپلوانو ورته چادر راوړ.

د جبري حجاب تر څنګ، د محرم شرط هم د ښځو د ټولنيزو خدمتونو او آزاد تګ راتګ پر وړاندې په جدي خنډ بدل شوی دی.

یوناما راپور ورکړی چې د طالبانو ځواکونو په فراه، ارزګان او کندهار ولايتونو کې ښځو ته پرته له محرمه د بازار د تګ اجازه نه ده ورکړې. په يوه پېښه کې، په کندهار کې د يوه مسافري شرکت موټرچلوونکي او کارکوونکي له دوو ښځو سره د ملي‌بس د ټکټ له خرڅولو ډډه کړې او ويلي يې دي چې د امر بالمعروف مامورانو ورته امر کړی چې بې‌محرم ښځو ته د ترانسپورټ خدمتونه ورنه‌کړي.

د یادونې وړ ده له هغه وخته چې طالبان په ۲۰۲۱ کال کې واک ته رسېدلي، جبري حجاب او د محرم شرط د ښځو او نجونو د کنټرول د اساسي وسيلو په توګه کارول کېږي. د محرم د شرط تګلاره، چې د طالبانو د سخت‌دریځې شرعي تفسیر پر بنسټ ولاړه ده، مجردې، کونډې او بې‌سرپرسته ښځې له تګ راتګ او له عامه ژوند څخه عملي توګه بې‌برخې کړې دي.