ملګرو ملتونو: افغان ښځې هغه هېواد ته ستنېږي چې پکې هېڅ راتلونکی نه لري
- Zan News
- Aug 9
- 2 min read
د ملګرو ملتونو د مېشتېدو پروګرام وايي چې په افغانستان کې د هغو ښځو او نجونو لپاره چې له مهاجرته راستانه کېږي، هېڅ ډول تعلیمي، کاري او یا هم د ټولنیز او اقتصادي پرمختګ فرصتونه نشته.
د دې پروګرام مشره په افغانستان کې، استفاني لوز، د ژنیو په یوه خبري ناسته کې وویل: «زه خپله یوه لور لرم، نو کله چې زه هغو نووځوانو نجونو ته ګورم، پوهېږم چې هغوی هغه هېواد ته ستنېږي چې پکې د دولسم ټولګي پورته نجونو لپاره هېڅ زدهکړه نشته، داسې ځای چې نه پوهېږي چې چېرته ولاړې شي او په څرګنده توګه د ټولنیز یا اقتصادي پرمختګ هېڅ فرصت نه لري.»
هغې زیاته کړه چې د ستنېدونکو په منځ کې داسې کورنۍ هم شته چې ښځه یې سرپرسته ده او باید هغه ټولنې ته ستنې شي چې پکې ښځې حتی د کور څخه د وتلو او ډاکتر ته د تللو لپاره د «محرم» یا نارینه سرپرست ملګرتیا ته اړتیا لري.
د لوز په وینا، افغانستان دا مهال له بېسابقه د مهاجرو د ستنېدنې له بحران سره مخ دی. د ۲۰۲۳ د وږي له میاشتې راهیسې تر اوسه له درې میلیونو زیات کسان دې هېواد ته ستانه شوي چې شاوخوا ۶۰ سلنه یې له اتلس کلنۍ کم عمر لري. یوازې په یوه اونۍ کې، د چنګاښ له ۳ زره تر د زمري تر ۱۰مې، له ایران څخه تر ۸۵ زره زیات کسان او له پاکستان څخه تر درې زره زیات کسان ایستل شوي دي.
هغې ټینګار وکړ چې هغه څه چې سمدستي ورته اړتیا ده، په هغو سیمو کې د بېرتهګډېدو یو همغږی پروګرام دی چې ستنېدونکي پکې مېشتېږي. له دې بهیره پرته، هغوی د وابستګۍ په کړۍ کې بند پاتې کېږي او له جدي خطرونو سره مخامخ کېږي.
د ملګرو ملتونو د مېشتېدو د پروګرام مشره وویل چې د ژوند بیا رغونه له بیړنیو مرستو زیاتو شیانو ته اړتیا لري. د هغې په باور، خلک د باعزته ژوند لپاره مناسب کور، د ملکیت حق، د پاکو اوبو لاسرسی، روغتیایي خدمات او د ژوند کولو فرصتونو ته اړتیا لري.
لوز وویل چې افغانستان له دې وړاندې هم له جدي ستونزو سره لاس او ګرېوان و؛ نږدې نیمايي وګړو ته بشري مرستو ته اړتیا وه او د بشري حقونو وضعیت، په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو لپاره، د خرابېدو په حال کې و. هغې همدارنګه وویل چې افغانستان د اقلیمي بدلونونو پر وړاندې له لسو تر ټولو زیانمنو هېوادونو څخه دی، او وچکالي، سېلابونه او ګرمي د کلیوالو معیشت او حتی په ښاري سیمو کې ژوند ته ګواښ پېښوي.
دغه د ملګرو ملتونو چارواکې له نړیوالې ټولنې څخه د دوامدار مالي ملاتړ غوښتنه وکړه او ټینګار یې وکړ چې بېرته ستنېدونکي باید د اضافي بوج په توګه ونه لیدل شي، بلکې هغوی له ځان سره د مهارتونو مجموعه راوړي او کولی شي خپلو ټولنو ته مرسته ورسوي.
