ښاریان: طالبانو د فایبر نوري انټرنېټ په بندېدو د خلکو اقتصادي او تعلیمي ژوند فلج کړی
- Zan News
- Sep 18
- 2 min read
د طالبانو له جنجالي پرېکړې وروسته چې په څو ولایتونو کې یې د فایبر نوري انټرنېټ خدمات بند کړل، د خلکو په منځ کې د اندېښنو او ناراضیتیو څپه راپورته شوې ده.
د دې حیاتي خدمتونو بندېدل نه یوازې د خلکو اقتصادي او تجارتي فعالیتونه له جدي ستونزو سره مخ کړي، بلکې د زدهکوونکو او محصلینو زدهکړې، انلاین درملنې، اطلاعرسونې او د ټولنې نور حیاتي برخې یې هم فلج کړي دي.
د جلالاباد یو اوسېدونکي، هغه ولایت چې پرون یې طالبانو په بشپړ ډول انټرنېټي خدمات بند کړي، زننیوز ته ویلي: «زموږ ژوند له انټرنېټ سره تړلی دی؛ له د ماشومانو زدهکړو نیولې تر تجارتي راکړې ورکړې او له خپلو خپلوانو سره د اړیکو لپاره. اوس هر څه درېدلي دي. د طالبانو دا پرېکړه موږ مطلق شاته پاتې کېدو ته اړ باسي.»
ننګرهار چې د افغانستان د ختیځ د سوداګرۍ یو مهم قطب بلل کېږي، اوس د سیمهییز اقتصادي سقوط له ګواښ سره مخ دی. تاجران، د شرکتونو مشران او د ترانسپورټ موټرچلوونکي چې پر انلاین اړیکو او ډیجیټلي تبادلو تکیه لري، د درنو زیانونو شکایت کوي.
په ورته وخت کې، ښوونکي او زدهکوونکي خبرداری ورکوي چې که دا وضعیت دوام وکړي، د زدهکړې بهیر چې مخکې له دې هم د طالبانو له محدودیتونو سره مخ و، په عملي توګه له منځه ځي.
یوه ښځینه ښوونکې چې د امنیتي لاملونو له کبله یې ونهغوښتل نوم یې یاد شي، زننیوز ته ویلي: «موږ په پټه او د ډېرو هڅو له لارې د نجونو لپاره د انټرنېټ له لارې زدهکړې برابرولې. اوس همدا کوچنۍ کړکۍ هم وتړل شوه.»
د راپورونو له مخې، طالبانو له دې وړاندې په قندهار، بدخشان، بلخ، کندوز، بغلان، زابل او یو شمېر نورو ولایتونو کې انټرنېټ بند کړی دی. طالبان د دې اقدام د توجیه په توګه ویلي چې موخه یې «د منکراتو پر ضد مبارزه او د ټولنې اخلاقي خوندیتوب» دی، هغه ادعا چې له پراخو کورنیو او نړیوالو غبرګونونو سره مخ شوې ده.
د بشري حقونو فعالان، د مدني ټولنې غړي او نړیوال بنسټونه ټینګار کوي چې د انټرنېټ بندېدل د منکراتو پر ضد مبارزه نه ده، بلکې د بیان د ازادۍ سرکوب او د خلکو له ازاد معلوماتو د محرومولو هڅه ده.
بلخوا شنونکي خبرداری ورکوي چې د دې لړۍ په پراخېدو سره افغانستان د یوې «ډیجیټلي چوپتیا» پر لور روان دی؛ داسې حالت چې په کې نه یوازې د نړیوالو معلوماتو لاسرسی له منځه ځي، بلکې د هېواد وګړي له نړۍ سره له خبرو اترو هم محرومېږي.
په داسې حال کې چې نړۍ د ټکنالوژۍ او معلوماتو پر اسان لاسرسي ټینګار کوي، افغانستان د طالبانو تر واک لاندې پر برعکس لوري روان دی؛ لوری چې د میلیونونو افغانانو، په ځانګړې توګه د ځوان نسل لپاره، ناوړه پایلې له ځان سره لري.
